واکاوی راهکارهای بهبود اجرای طرح‌های آبیاری تحت فشار در استان قزوین

یکی از اقدامات در راستای بهبود مدیریت آب در شرایط تغییر اقلیم توسعه آبیاری های تحت فشار با هدف بهبود بهرووری و راندمان آبیاری است. این طرح ها در مسیر اجرا به مشکلاتی مواجه می شوند که شناسایی و رفع آنها به بهبود عملکرد طرح می انجامد. در این راستا پژوهش حاضر با هدف شناسایی راه‌کارهای بهبود اجرای طرح های آبیاری تحت ‌فشار در استان قزوین انجام شد. جامعه آماری تحقیق را کلیه کشاورزانی که از سال 1394 تا پایان سال 1397 نسبت به پیاده‌سازی سیستم آبیاری تحت‌ فشار در مزارع خود اقدام کرده بودند تشکیل دادند (477=n). حجم نمونه بر اساس جدول نمونه‌گیری کرجسی و مورگان 214 نفر (214=n ) تعیین شد. از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای با انتساب متناسب  برای انتخاب تعداد کشاورز در هر طبقه ( شهرستان ) و از روش نمونه گیری تصادفی ساده برای انتخاب کشاورزان مورد مصاحبه استفاده شد. ابزار اصلی جمع‌آوری داده‌ها نیز پرسشنامه بود که جهت اطمینان از اعتبار ابزار اندازه‌گیری از روایی محتوا یی بر اساس قضاوت متخصصان استفاده شد و پایایی مقیاس اصلی سنجش راهکار هادر پرسشنامه نیز از طریق ضریب  آلفای کرونباخ تایید شد ( 0.74=α). در بررسی اولیه مقدار آماره kmo معادل 0.829 به دست آمد و نتایج آزمون بارتلت نیز در سطح  یک درصد معنادار بود که حاکی از مناسب بودن داده ها برای تحلیل عاملی بود. نتایج تحقیق نشان داد که راه‌کارهای اقتصادی – حمایتی بیشترین سهم (17.16 درصد) را در تبیین واریانس کل داشتند. همچنین راهکارهای کاهش پیچیدگی‌های اداری (11.43 درصد)، راه‌کارهای آموزشی – ترویجی (10.94 درصد)، راه‌کارهای نظارتی – نهادی (10.84 درصد) و  راه‌کارهای زیرساختی- اجرایی نیز (9.77 درصد) را در تبیین واریانس کل ادراک کشاورزان نسبت به راهکار های بهبود اجرای طرح های آبیاری تحت فشار داشتند.

an analysis of solutions to improve the implementation of pressurized irrigation plans in qazvin province

the development of pressurized irrigation with the goal of boosting irrigation productivity and efficiency is one of the measures to improve water management in the context of climate change. these projects have problems with the implementation process, which can be identified and resolved to improve the project's performance. in this regard, the current research aimed to discover solutions for improving the implementation of pressured irrigation projects in the province of qazvin. the study's statistical population included all farmers who installed a pressurized irrigation system in their farms between 2015 and the end of 2018 (n = 477). according to the krejcie and morgan sampling table, the sample size was determind to be equal to 214 farmers (n = 214). a stratified proportionate sampling method was used to choose the number of farmers in each category (county), and a simple random sample method was used to select the farmers who were interviewed. the reliability of the main scale of the questionnaire was confirmed using cronbach's alpha coefficient (α =0.74), and the content validity was established using expert judgment. in the primary analysis, the kmo statistic was 0.829, and the bartlett test were significant at the 1% level, indicating that the data were appropriate for factor analysis. according to the findings, the economic-supportive solution explained the most (17.16 percent) of the overall variance. in addition, measures to reduce administrative complexity (11.43 percent), extension-education programs (10.94 percent), monitoring-institutional initiatives (10.84 percent), and infrastructure-executive measures (9.77 percent) all played a role in explaining the overall variance in farmers' perceptions of improving the implementation of pressurized irrigation schemes.