فرآیند تدقیق عنوان پژوهش مسئله-محور و بوم-خاست دکتری در ایران: تعریف پژوهش پیرامون خاطره جمعی در شهر ایرانی

شیوه انتخاب موضوع پژوهش دکتری تخصصی به‌ویژه در علوم انسانی و دانش‌های میان‌رشته‌ای نظیر معماری، برنامه‌ریزی و طراحی شهری همواره دغدغه پژوهشگران بوده است. باوجود منابع پراکنده روش‌شناختی، سرگردانی در طرح مسئله پژوهش به چشم می‌خورد و انتخاب موضوع عمدتاً با نگاه ترجمه‌ای به پیشینه علمی متعلق به بسترهای سرزمینی دیگر صورت می‌پذیرد. درنتیجه دیالکتیک عام و خاص پژوهش (آموختن علم به مفهوم جهان‌شمول و قرار دادن آن در ظرف محلی) و رعایت اصالت بومی در طرح موضوعات پژوهشی مورد کم‌توجهی قرار گرفته و اتخاذ مبنای روش‌شناختی که بتواند ضمن تضمین دیالکتیک عام و خاص، به شکل‌گیری پژوهشی بومخاست منجر شود، مغفول می‌ماند. پژوهش حاضر با هدف تبیین فرآیند تدقیق عنوان پژوهش دکتری با رویکرد مسئلهمحور و با احترام به اصالت سرزمینی پژوهش انجام گردیده است. بدین منظور در این نوشتار، ضمن بررسی ماهیت پژوهش دکتری و مطالعه انواع پژوهش، به دیالکتیک عام و خاص پژوهش و ضرورت انجام پژوهش مسئلهمحور و همچنین فرآیند شناسایی مسئله واجد ارزش پژوهشی پرداخته ‌شده است. سرانجام، یک چارچوب روش‌شناختی پنج مرحله‌ای در انتخاب مسئله و تدقیق عنوان پژوهش دکتری پیشنهاد گردیده و مدل روش‌شناختی پیشنهادی، در انتخاب موضوع پژوهش دکتری شهرسازی پیرامون خاطره جمعی به کار گرفته‌ شده است.

The Process of Exploring the Indigenous Ph.D Research Topic in the Iranian Interdisciplinary Sciences

The method of choosing the PhD research topic in Iranian interdisciplinary sciences has always been one of the concerns of researchers. Today, the research problems have been resulted from a confusing choice and the topic choice is made mainly by a translational look at the scholarly literature of the other contexts. So, the dialectic of the universal and the particular of research (acquiring global knowledge and then localizing it) have been neglected and the adoption of a methodological basis that can confirm indigenous originality of the research, is overlooked. This study aims at explaining the process of exploring the PhD research topic in Iranian context by adopting a problembased approach. A fivestep methodological framework in defining the PhD research title has been proposed and the proposed model has been used in the case of selecting the topic of Urban Planning PhD research around the general topic of collective memory.According to the process presented in the paper, research title formulation should pass through the five stages including Finding the researchworthy problems based on the fourstep process (look, read, synthesize and seek feedback), Introducing the problems and outlining the concise proposals concerning them, Evaluating and choosing 2/3 subjects meeting the quadruple criteria (clarity of research questions, research originality and importance, contribution to the knowledge, have a sense of belonging to the subject), Seeking key questions by the “method of making conceptual linkage between questions/ concepts” and Finally choosing the subject and formulating the research title after an integral synthesis.