تاثیرات اجتماعی سامان‌دهی خیابانهای دارای ارزش فرهنگی و تاریخی (مطالعه موردی خیابان لاله‌زار)

لاله زار یکی از خیابان‌های تاریخی و فرهنگی تهران بوده و ازجمله فضاهای شهری است که برای بیان تاریخ و فرهنگ این شهر در بسیاری از منابع به آن اشاره شده است. نبود فعالیت‍های اجتماعی و فرهنگی مرتبط با ویژگی‍های تاریخی و هم‌جواری ناخوشایند با فعالیت‍های تجاری، این خیابان را با مسائل اجتماعی فراوانی مواجه کرده است. پیاده‍راه سازی و احیای بافت تاریخی و فرهنگی لاله زار از جمله راه‍کارهایی جهت بهبود وضعیت کنونی این خیابان و مقدمه ای برای ایجاد یک محیط شهری جذاب و پرمحتوا با زمینه اجتماعی و فرهنگی خواهد بود. در این مقاله تلاش شده است تا تاثیرات اجتماعی اجرای این پروژه تبیین گردد. رویکرد پژوهش بر اصول ارزیابی تاثیر اجتماعی استوار است و از روش‍های کمی و کیفی استفاده‌شده است. یافته ها و نتایج نشان داد که تاثیرات اجتماعی طرح دارای بیشترین اهمیت در فرایند انجام پروژه است. تاثیراتی نظیر ارتقاء کیفیت زندگی، غنی‌سازی اوقات فراغت، ایجاد حیات شبانه و افزایش تعاملات و ارتباطات در حوزه‍ی اجتماع بیشترین امتیازها را به خود اختصاص داده‍اند. در حوزه کالبدی محیط زیستی، بالاترین سهم، کاهش بار ترافیکی و حفظ بناهای ارزشمند تاریخی بوده است. تاثیراتی نظیر افزایش درآمد اصناف و جذب سرمایه‍گذار در حوزه اقتصادی و توسعه گردشگری و افزایش حس تعلق‌خاطر در حوزه فرهنگی نیز در درجات بعدی اهمیت قرار داشته اند.

Social Impacts of Organizing Cultural and Historical Streets: A Case study of Lalehzar Street

Today, urban development programs because of the divergence of social, political and economic influences existing in the territorial dominions, have little control over the components and forces that shape urban spaces; So that the processes of power in the Metropolitan Area have led to the gradual elimination of unorganized groups and interests in favor of the dominant groups. In the Mashhad Metropolitan Area, despite the existence of regional, district and urban programs with the aim of a balanced organization of space and achievement of spatial justice, there are regional and urban imbalances, and the capital and power are highly centralized.  In consequence, the processes resulting from unlimited development have contributed to environmental degradation, migration of villagers to the city, increased urban squatter settlement and consequent damages. Undisputed political power by the means of powerful political, economic and social tools, has been the main element in determining the space organization and has regulated and directed the actions of public and private sectors. The present study is developmental in nature and is based on a mixed methodology, using a questionnaire of experts, and applying CFA factor analysis model in identifying the power and influence of contributing factors in spatial structuring and their relationships, goals and intentions. The findings of the current study showed that the elements of power of sovereignty, government, public sector and citizens have had the most influence on shaping the spatial organization of Mashhad Metropolitan Area, respectively.