راهکارهای موثر در خلق و تقویت فضاهای شهری 24 ساعته (نمونه موردی: خیابان ستارخان تهران)

امروزه بواسطه عدم توانایی تمام گروه‌های اجتماعی در استفاده از ساعات روشنایی روز برای رفع نیازها و برای برطرف نمودن پیامدهای اجتماعی، اقتصادی ناشی از خالی بودن  شهر در ساعات خاصی از روز، تامین فضاهای شهری شبانه و 24 ساعته که در آن بتوان میزان سرعت و ضرباهنگ شهری را کاهش داد و مکانی جهت مکث و آرامش ساکنین شهر و برقراری تعاملات اجتماعی مهیا نمود، ضرورت یافته است. در چنین فضایی جهت استفاده از زمان‌های مرده شهری که بتواند بعنوان راهکاری جهت بهبود عملکرد فضای شهری در پاسخ به نیاز سرزندگی محیط شهری و رونق‌بخش اقتصادی و گردشگری عمل کند، بایستی اصول و معیارهایی را رعایت کرد. در این پژوهش سعی شده است این اصول از دیدگاه طراحی فضاهای شهری و با تاکید بر فضاهای 24 ساعته مورد شناسایی قرار گیرد تا مهم‌ترین شاخص‌های اثرگذار بر شکل‌گیری و یا تقویت فضاهای شبانه آن‌هم در بستر فرهنگی شهرهای ایرانی اسلامی احصاء گردند. به همین منظور خیابان ستارخان تهران با توجه به پتانسیل‌های موجودش بعنوان نمونه مطالعاتی انتخاب ‌شده است. روش پژوهش حاضر توصیفی تحلیلی بوده که با کمک تکنیک‌های کمّی و کیفی گوناگون ازجمله تکنیک‌های دلفی، تحلیل خوشه‌ای و همچنین تئوری جنکس صورت گرفته است. تحلیل‌ها نشان می‌دهند که 13 اصل مهم مورد شناسایی در طراحی کالبد شهری می‌توانند در میزان موفقیت فضاهای شبانه شهری از چهار بُعد اقتصادی، اجتماعی، گردشگری و فرهنگی اثرگذار باشند که از میان آن‌ها، اصل حضور پذیری بالاترین امتیاز (83.35) اثرگذاری را بدست آورده است. بنابراین جهت عملیاتی نمودن این اهداف، اقداماتی همچون فعالیت‌های متنوع فرهنگی در کنار خرده‌فروشی‌ها، ایجاد فضایی مختص پیاده در هنگام شب، افزایش ساعت کاری فعالیت‌ها و ایجاد مراکز خرید شبانه پیشنهاد می‌گردد.

Applying the Principles of Urban Design to Revive Urban Nightlife (Case Study: Sattarkhan Street)

Today, due to the inability of all social groups to use daylight to meet the needs and the social and economic consequences of the city being empty at certain times of the day, providing night urban space in which the speed of the city can be reduced and provided a place for the persons to relax and to establish social interactions, has become necessary.Such a space that can provide a solution to improve the performance of urban space in response to the need for vitality of the environment and the prosperity of the economic and tourism sector, to use the dead times of the city must follow principles.In this research, these principles have been tried to be identified with emphasis on 24hour spaces in order to count the most important indicators affecting the formation or strengthening of night spaces in the cultural context of IranianIslamic cities. For this purpose, Sattarkhan Street in Tehran has been selected as a study sample according to its existing potentials.The method of the present study is descriptiveanalytical with the help of techniques such as Delphi ones, cluster analysis and Jenx theory. Analyses show that 13 important principles affect the success rate of night spaces from four economic, social, tourism and cultural dimensions, among which, the principle of attendance has the highest impact. Therefore, in order to achieve this goal, measures such as increasing the working hours of activities and creating night shopping centers are suggested.