نقد و بررسی رای وحدت رویه شماره 747 مورخ 29/10/1394 دیوانعالی کشور

این تحقیق به بررسی یکی از آرای وحدت رویه دیوانعالی کشور در خصوص تملک ملک خصوصی افراد برای اجرای طرحهای عمومی، عمرانی و نظامی توسط دولت و شهرداریها اختصاص دارد. راجع به تملک و تصرف ملک افراد توسط دولت و عدم پرداخت بهای آن یا جبران خسارت، همواره در آرای دادگاهها، رویه‌های مختلفی وجود داشته است. اختلاف در استنباط قضایی بر سر لزوم احراز وقوع تخلف دولت و یا عدم احراز آن در خصوص تملک ملک، منجر به صدور رای وحدت رویه شماره 747 گردید که این رای علی الظاهر، به طور مطلق قائل به این است که تمامی دعاوی مطالبه بها به طرفیت دولت، ترافعی و غیر از آن، غیرترافعی و نیازمند احراز وقوع تخلف در دیوان عدالت اداری است. اما تفسیر این رای بدون توجه به نصوص قانونی موجود و قواعد خاص حوزه حقوق عمومی در تملک دولت ممکن نیست؛ لذا باید با بررسی پیشینه تقنینی و قضایی موضوع، آرای متهافت و مبانی و قواعد مربوطه، به این مهم یعنی تفسیر صحیح رای وحدت رویه یاد شده دست یافت. در هر صورت، از آنجا که موضوع مورد بحث، مربوط به دو حوزه حقوق عمومی و خصوصی می‌باشد، لذا در مقام تحلیل آن باید ملاحظات هر دو حوزه را رعایت کرد.

Critique and review of Supreme Court Decision as a Unified Judicial Precedent No. 747 dated 2016-1-19

This research is dedicated to examining one of the Unified Judicial Precedent of the Supreme Court regarding the acquisition of private property of individuals for the implementation of public, development and competitive projects by the government and municipalities. There have always been different procedures regarding the possession of personal property by the government and the nonpayment or compensation of damages. Disagreement in judicial inference led to the issuance of a Unified Judicial Precedent No. 747 on the need to establish a wrongdoing of the government regarding the ownership of personal property or not. This verdict ostensibly states that all claims for demanding price against the government, adversarial and otherwise, are nonadversarial and require a violation in the Court of Administrative Justice. But the interpretation of this verdict is not possible without considering the existing legal texts and special rules of public law in state ownership. Therefore, it is necessary to achieve this important thing, that is, the correct interpretation of this Unified Judicial Precedent by examining the legislative and judicial background of the subject, different precedent and the relevant principles and rules. In any case, since the subject under discussion is related to both the areas of public and private law, so in analyzing it, the considerations of both areas must be taken into account.