مرور مطالعات انجام شده در زمینه‏ی کارکردهای اجرایی دانش‏آموزان ناتوان یادگیری

ناتوانی‏های یادگیری ویژه یکی از مشکلات اساسی دانش‏آموزان در سه حوزه نوشتن، خواندن و ریاضیات است که مورد توجه ویژه پژوهشگران و روان‌شناسان آموزشی قرار گرفته است. پژوهش‏ها و نظریات گوناگون در این راستا نقص کارکردهای اجرایی را یکی از دلایل حائز اهمیت این اختلال برشمردند. در این راستا پژوهش‏های گوناگونی در سال‏های اخیر کارکردهای اجرایی را از ابعاد گوناگون در جمعیت دارای ناتوانی یادگیری بررسی نمودند که ارائه تصویری جامع از گستره پژوهش‏های این حوزه می‏تواند راهگشای پژوهشگران علاقمند به مطالعه این سازه باشد. مطالعه حاضر یک مطالعه مروری سنتی است که تحقیقات انجام شده سال‏های 1390 الی 1398 در زمینه کارکردهای اجرایی دانش‏آموزان ناتوان یادگیری مقطع ابتدایی را از زوایای گوناگون شامل؛ پراکندگی زمانی، حوزه‏های ناتوانی یادگیری، مولفه‏های کارکردهای اجرایی، جامعه آماری، ابزارهای سنجش و روش‏های پژوهش مورد بررسی قرار داده و در مجموع از میان مطالعات مستخرج، 40 مقاله علمی-پژوهشی از پایگاه‏های علمی داخلی استخراج گردید که ضمن تایید نقص عملکرد اجرایی دانش‏آموزان ناتوان یادگیری ویژه، اکثراً با روش پژوهش آزمایشی به بررسی ابعاد شناختی کارکردهای اجرایی در پایه‏های سوم تا پنجم مقطع تحصیلی ابتدایی پرداخته و به ترتیب مولفه‏های حافظه کاری، توجه پایدار، بازداری پاسخ و سازماندهی-برنامه‏ریزی بیشترین توجه پژوهشگران در این زمینه را به خود اختصاص داده است. با‏‏توجه به ابعاد گسترده و مولفه‏های گوناگون کارکردهای اجرایی پیشنهاد می‏گردد در پژوهش‏های آتی سایر مولفه‏های این سازه نیز مورد توجه قرار گیرد و مشکلات مربوط به کارکرد‏های اجرایی دانش‏آموزان ناتوان یادگیری علاوه بر جنبه شناختی از جوانب دیگر نظیر جنبه هیجانی مورد مطالعه قرار گیرد.