رابطه سبک زندگی، طرح‏واره‏های ناسازگار و سبک‏های اسنادی والدین با علائم درونی و بیرونی نوجوانان: نقش واسطه‏ای عملکرد اجتماعی

این پژوهش در زمینه نقش متغیرهای والدینی در اختلالات رفتاری دانش‌آموزان انجام شده است. هدف این پژوهش تبیین ارتباط میان متغیرهای سبک زندگی، طرح‏واره‏های ناسازگار و سبک‏های اسنادی والدین با علائم درونی و بیرونی نوجوانان دانش‌آموز و تعیین نقش میانجی عملکرد اجتماعی است. به این منظور از میان 2663 دانش‌آموز پسر مقطع متوسطه دوم شهرستان لاهیجان، تعداد 336 نفر به شیوه نمونه‏گیری خوشه‏ای انتخاب شدند. ابزارهای مورداستفاده شامل پرسشنامه خود گزارش دهی نوجوان آخنباخ 2001، پرسشنامه سبک زندگی میلر-اسمیت 1992، فرم کوتاه پرسشنامه طرح‏واره‏های ناسازگار اولیه یانگ 2007، پرسشنامه سبک‏های اسنادی راتر 1966 و پرسشنامه عملکرد اجتماعی ماتسون 1983 بود. در ادامه از روش‏های آماری توصیفی، استنباطی، معادلات ساختاری و رگرسیون چندگانه گام‏به‏گام استفاده شد. بررسی‏ها نشان داد که میان سبک زندگی و طرح‏واره‏های ناسازگار و سبک‏های اسنادی والدین با علائم درونی و بیرونی نوجوانان رابطه معنادار وجود دارد. از طرفی پس از طراحی مدل معادلات ساختاری مشخص شد که عملکرد اجتماعی می‏تواند رابطه میان سبک زندگی و طرح‏واره‏های ناسازگار والدین با علائم درونی و بیرونی نوجوانان را میانجی‏گری کند اما این موضوع در مورد سبک‏های اسنادی والدین صادق نبود. همچنین با استفاده از روش رگرسیون چندگانه گام‏به‏گام مشخص شد که متغیرهای پیش‏بین درمجموع 75 درصد توانایی پیش‏بینی متغیرهای ملاک را دارند. درنتیجه متغیرهای والدینی نظیر سبک زندگی، طرح‏واره‏های ناسازگار و سبک‏های اسنادی آنان می‏تواند روی علائم اختلال‏های روانی و رفتاری فرزندان نوجوان موثر باشد و عملکرد اجتماعی می‏تواند به‏عنوان یک واسطه میان برخی از متغیرهای والدینی و نشانه‏های ناسازگار نوجوانان ایفای نقش نماید.