اثربخشی آموزش مولفه‏های هوش هیجانی بر کاهش بحران هویت در نوجوانی

بحران هویت زمانی اتفاق می‏افتد که فرد در برداشت از خویش، تصمیم‏گیری و روابط با دیگران دچار مشکل شود؛ و لذا هوش هیجانی در دوره‏ی نوجوانی برای برخورد مناسب در موقعیت‏های خطرناک زندگی، احساس خشنودی و شادی، ایجاد حس مسئولیت‏پذیری و کمک به دیگران اهمیت دارد. هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش مولفه‏های هوش هیجانی بر کاهش بحران هویت بوده‏است. برای دستیابی به این منظور به شیوه‏ی نمونه‏گیری خوشه‏ای 60 نفر (30 نفر دختر و 30 نفر پسر) از دبیرستان‌های شهرستان شیراز که بالاترین نمره را در آزمون هویت کسب کرده‏بودند، انتخاب شدند. برای سنجش هوش هیجانی از پرسشنامه هوش هیجانی بار-ان و برای سنجش هویت شخصی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. پکیج آموزشی شامل تمرینات لازم برای آموزش 15 مولفه‏های هوش هیجانی (هر مولفه 1 تمرین) بود. طرح پژوهش از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه بود. نمونه به دو گروه آزمایشی و گواه (هر گروه 15 نفر) تقسیم گردیدند مداخله‏ی آزمایشی برای آموزش هوش هیجانی، طی 15 جلسه (هر جلسه 90 دقیقه) بر روی گروه آزمایش اجرا گردید. تحلیل t نشان داد که میانگین بحران هویت افراد گروه آزمایش پس از آموزش موءلفه‏های هوش هیجانی کاهش یافته است؛ اما در مولفه‏های هوش هیجانی و هوش هیجانی کل از نظر جنسیت تفاوتی بین دختران و پسران وجود نداشت. بر اساس یافته‏ها، دختران نوجوان نسبت به پسران بحران هویت بیشتری دارند. نتیجه اینکه آموزش هوش هیجانی به دلیل آگاهی از هیجان‌ها، توانایی برای سازگاری، تحمل تنش و کنترل تکانه‏ها از مهم‏ترین عوامل محافظتی بحران هویتی به‏شمار می‏آید.