مدرسه در نگاه پائولو فریره نظریه پرداز آموزش‏وپرورش انتقادی

نظریه انتقادی، برگرفته از آراء مکتب فرانکفورت، در واقع محصول دورۀ خاصی از فعالیت این مکتب است و ازجمله نگره‏های انتقادی قرن بیستم در حوزۀ علوم اجتماعی و فرهنگ است. در آموزش‏وپرورش انتقادی معلمان روشنفکران تحول‏آفرینی تلقی می‏شوند که جایگاه‏ اجتماعی و سیاسی قابل توجهی دارند. تعلیم و تربیت انتقادی دانش‌آموز محور است. یادگیری امری گروهی و همیارانه است و گفتگو روش آموزشی این دیدگاه به شمار می‏رود. فریره در آثار خود نقش معلمان در دیدگاه تعلیم و تربیت انتقادی را اندیشمندانی رهایی بخش، کارگران فرهنگی، روشنفکران ستیزه جو و تحول آفرین می‏داند که خصوصیات آن‌ها شجاعت اخلاقی و نقادی است. در دیدگاه وی هدف از تعلیم وتربیت انتقادی آماده سازی شهروندانی آگاه و انتقادی برای مشارکت فعال در جامعه است و هدف این است که شاگردان بر مبنای نقادی‏های خود مدرسه را اصلاح کنند، به نحوی که مدارس به فضاهای عمومی دانشگاه آزاد اسلامی منشانه تبدیل شوند تا دیدگاه نسل جوان به حقوق و مسئولیت‏های راستین اخلاقی، سیاسی، اقتصادی خویش باز شود. این مقاله می‏کوشد با روش توصیقی-تحلیلی، دیدگاه یاد شده را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد.