مقایسه خودنظم بخشی، ویژگی‌های شخصیتی، و کارکرد خانواده در دانش‌آموزان دختر تیزهوش، با هوش متوسط

نوجوانان سرمایه‏های آینده جامعه هستند. مدارس ویژه پرورش استعدادهای درخشان دارای محیط نسبتاً متفاوت با مدارس عادی هستند. پژوهش حاضر با هدف مقایسه خودنظم ‏بخشی، ویژگی‏های شخصیتی و کارکرد خانواده دانش‏آموزان تیزهوش، باهوش متوسط و هنرستانی انجام شد. پژوهش علّی- مقایسه‏ای است. جامعه آماری این پژوهش شامل دانش‏آموزان دختر مقطع متوسطه شهرستان سمنان در سال تحصیلی 99-1398 بودند. نمونه آماری شامل 180 نفر از این دانش‏آموزان بود که به روش نمونه‏ گیری تصادفی خوشه‏ای چندمرحله‏ای انتخاب شدند و پرسشنامه خودتنظیمی بوفارد و همکاران (1995)، پنج عاملی شخصیت کاستا و مک کری (1985) و پرسشنامه عملکرد خانواده اپشتاین، بالدوین و بیشاب (1983) را تکمیل کردند. نتایج نشان داد که بین خودنظم‏ بخشی، ویژگی‏های شخصیتی، و کارکرد خانواده سه گروه دانش‏آموزان تیزهوش، باهوش متوسط و هنرستانی تفاوت معناداری وجود دارد. نتایج پژوهش بیانگر این بود که توانایی کل خودنظم ‏بخشی و بعد شناختی آن در دانش‏آموزان تیزهوش بالاتربود. ابعاد شخصیتی روان ‏آزردگی‏ گرایی، توافق‏ پذیری و برون‏ گرایی در دانش‏آموزان هنرستانی بالاتر بود. در متغیر کارکرد خانواده هم مهارگری رفتار در دانش‏آموزان با هوش متوسط و ایفای نقش در دانش‏آموزان هنرستانی‏، بالاتر بود. نتایج پژوهش حاضر حاکی از نقش هوش در ویژگی‏های روان‌شناختی و کارکرد خانواده بود. تلویحات ضمنی نتیجه به دست آمده در مقاله مورد بحث قرار گرفت.