تاثیر ‌نابرابری ‌درآمد بر ردپای بوم‌شناختی در ایران

نابرابری درآمد در اقتصاد می تواند آثار و پیامدهای متفاوتی داشته باشد.نابرابری درآمد از کانال‌های مختلف از جمله تقاضای اجتماعی بر کیفیت محیط‌ زیست اثر می‌گذارد. نابرابری درآمد با تغییر ترجیحات مصرف کنندگان می‌تواند بر رفتارهای اقتصادی و محیط زیستی اثرگذار باشد. تا کنون در پژوهش‌های مختلفی که در اقتصاد ایران صورت پذیرفته است از انتشار گازهای گلخانه‌ای همانند دی اکسید کربن به عنوان پراکسی از تخریب محیط زیست استفاده نموده‌اند. اما این شاخص نمی‌تواند نماینده جامعی برای نشان دادن وضعیت محیط زیست باشد. ردپای بوم شناختی بیانگر یک شاخص جامع از فشارهای انسانی در محیط زیست است. با توجه به اینکه اخیرا آمار و اطلاعات مربوط به ردپای بوم شناختی منتشر شده است لذا در این پژوهش به بررسی اثر نابرابری درآمد بر ردپای بوم شناختی کشور ایران طی بازه زمانی 1399-1369 پرداخته شده است. بر پایه بررسی‌های انجام شده، ردپای بوم شناختی تحت تاثیر مقادیر دوره قبل از خود است و برای بررسی آن، باید از مدل پویا استفاده شود. بر این اساس برای بررسی دقیق موضوع از روش gmm سری زمانی استفاده شده است. نتایج تخمین مدل نشان داد که نابرابری درآمد تاثیر مثبت و معنی‌داری بر ردپای بوم شناختی دارد. بنابراین افزایش ضریب جینی می تواند استفاده ناپایدار و بیرویه از منابع طبیعی را افزایش دهد و در نتیجه ردپای اکولوژیکی را افزایش دهد. همچنین تولید ناخالص داخلی، میزان آزادی تجاری و شهرنشینی بر ردپای اکولوژیکی تاثیر مثبت و معناداری دارند. نتایج دیگر نشان داد که مصرف انرژی های تجدیدپذیر اثر منفی و معناداری بر ردپای اکولوژیکی دارد. بر اساس نتایج تحقیق در مورد تاثیر منفی نابرابری توزیع درآمد بر شاخص ردپای اکولوژیکی، می توان پیشنهاد کرد که توزیع مناسب درآمد و کاهش نابرابری در توزیع درآمد می تواند به بهبود ردپای اکولوژیکی کمک کند؛ بنابراین، برای حفظ سلامت محیط زیست و بهبود شرایط زندگی بشر، لازم است که توزیع عادلانه درآمد و استفاده پایدار از منابع طبیعی در همه جوامع ترویج یابد.لذا می توان با ایجاد فرصت های شغلی، حمایت از اقشار کم درآمد، تنظیم مالیات نابرابری را کاهش و با جایگزینی انرژی های پاک در فعالیت های اقتصادی، تغییر ترکیب کالاهای تجاری به سمت محصولاتی با حداقل آلودگی، توسعه حمل ونقل عمومی و ایجاد فضای سبز در مناطق شهری، استفاده از فناوری های سبز و پایدار، تشویق ساخت و سازهای پایدار و مدیریت بهینه پسماند، ردپای بوم شناختی را کاهش داد.

the effect of income inequality on ecological footprint in iran

text income inequality in the economy can have different effects and consequences. income inequality from different channels, including social demand, affects the quality of the environment. income inequality can affect economic and environmental behaviors by changing consumer preferences. until now, the emission of greenhouse gases such as carbon dioxide has been used as a factor to destroy the environment in various researches that have been conducted in iran's economy. but this index cannot be a comprehensive representative to show the state of the environment. ecological footprint represents a comprehensive indicator of human pressures on the environment. considering that the statistics and information related to the ecological footprint have been published recently, therefore, in this research, the effect of income inequality on the ecological footprint of iran during the period of 1990-2020 has been examined. based on the studies, the ecological footprint is influenced by the values of the previous period, and a dynamic model should be used to check it. therefore, the gmm time series method has been used to investigate the issue in detail. the model estimation results showed that income inequality has a positive and significant effect on the ecological footprint; therefore, increasing the gini coefficient can increase the unsustainable and indiscriminate use of natural resources and thus increase the ecological footprint. also, the gross domestic product, the degree of commercial freedom and urbanization have a positive and significant effect on the ecological footprint. other results showed that the consumption of renewable energy has a negative and significant effect on the ecological footprint. based on the results of the research on the negative impact of income distribution inequality on the ecological footprint index, it can be suggested that the appropriate distribution of income and reducing inequality in income distribution can help improve the ecological footprint; therefore, in order to preserve the health of the environment and improve human living conditions, it is necessary to promote the fair distribution of income and the sustainable use of natural resources in all societies. therefore, it is possible to create job opportunities, support the low-income groups, reduce tax inequality and with replacing clean energy in economic activities, changing the composition of commercial goods towards products with minimal pollution, developing public transportation and creating green space in urbanareas, using green and sustainable technologies, encouraging sustainable construction and optimal waste management, reduced the ecological footprint.