مواجهه با بحران هویت شخصی مسلمانان در پرتو خوانشی نوین از ماهیت عواطف در سنت عقلی اسلامی (ابن‌سینا)

یکی از مهم ترین بحران های حال حاضر در میان مسلمانان، بحران هویت شخصی است. اغلب متفکران معاصر در جهان اسلام با به تصویر کشیدن وضعیت بحران در جوامع مسلمان، تلاش کرده اند تا شیوه‌های مواجهه با آن ‌را تقریر کنند. اغلب این مواجهه‌ها بیشتر در بستر بُعد جمعی هویت تبیین شده است. در عین حال برخی از آنها بحران را در شخص مسلمان دنبال کرده و درصدد تحلیل آن برآمده‌اند. در تفکر معاصر جهان نیز پرسش هویت شخصی، که از دیرباز مورد توجه فیلسوفان بوده است، اکنون در سنت فلسفۀ تحلیلی به مثابۀ یک پرسش متافیزیکی مطرح می‌شود. اما نگرش‌های جدید به این پرسش با بیان انتقادات جدی، از سطوح متمایز پرسش هویت شخصی سخن می‌گویند. با توجه به این تمایزها و همچنین با عنایت به توجه برخی متفکران معاصر مانند شایگان که بحران هویت را در ساختار عاطفی مسلمانان می‌دید، این پژوهش تلاش می‌کند که با توسیع نظر وی و بهره‌گیری از نظریه‌های معاصر در عواطف، تحلیلی از بحران هویت مسلمانان ارائه کند. بدین منظور و بر مبنای پیوند عمیق بین دین و عواطف، نقطه عزیمت خود را برای ارائه طرحی به جهت مواجهه با بحران هویت شخصی مسلمان در تقریری از ماهیت عاطفه نزد فلاسفۀ مسلمان به خصوص ابن‌سینا قرار می‌دهد. از این‌رو با شرحی از نظریه عاطفه نزد ابن‌سینا و تلقی‌ای که او از نقش عاطفه در نظام فلسفی‌اش دارد، با توسیع روش مواجهه او در جهان امروز، مسیر دیگری برای احیای سنت عقلی و مواجهه با بحران‍ های جهان اسلام ایجاد می‌کند.

facing the crisis of personal identity in muslims through a new understanding of emotions in the islamic intellectual tradition (avicenna)

one of the primary crises facing muslims today is the question of personal identity. while many contemporary islamic thinkers have addressed this issue, their focus has often been on the collective dimensions of identity. meanwhile, some have sought to analyze the crisis on a deeper, individual level. this topic, historically explored by philosophers, is now revisited within the framework of analytical philosophy, where emerging approaches provide critical distinctions and insights.notably, thinkers like dariush shayegan have examined the crisis of identity by linking it to the emotional structure of muslims. building on shayegan’s perspective, this research aims to analyze the identity crisis within the muslim world by integrating contemporary theories of emotion. recognizing the profound connection between religion and emotion, the study begins by exploring the nature of emotions in islamic philosophy, with a particular emphasis on avicenna’s contributions.avicenna’s theory of emotion and its role within his broader philosophical system serve as a key foundation for this analysis. by revisiting his approach and adapting it to address the challenges of the modern world, this study proposes an alternative path for revitalizing the islamic intellectual tradition and confronting identity-related crises in the muslim world.