نقد و بررسی دیدگاه مارکسیسم دربارۀ تقّدم پیشه‌ها بر اندیشه‌ها

در این مقاله با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی به واکاوی و تبیین و نقد دیدگاه مارکسیسم دربارۀ تقدّم پیشه‌ها بر اندیشه‌ها که محصول و نتیجۀ تقّدم نهاد و منافع مادی و اقتصادی جامعه بر سایر نهادهای اجتماعی است، مبادرت شده است. پرسش اصلی این است که آیا براساس ادعای مارکسیسم که مدعیِ علمی بودنِ فلسفه خویش‌اند، پایگاه و طبقۀ اجتماعی عموما و اقتصاد و وضعیت معیشت به‌طور خاص تنها یا حداقل مهّم‌ترین عامل محوری و بنیادین در تغییر و تحولات فردی و اجتماعی است؟ یا این‌که براساس دیدگاه ماکس وبر، فکر و ایمان و عقیده اصالت دارند و اندیشه‌های آرمانی و روحانی به منافع واقعی و عملی معنا داده و آن‌ها را توجیه می‌نمایند. هرچند پیروزی اندیشه‌ها درصورتی میسر است که با منافع  واقعی و عملی پیوند داشته باشند. به بیان دیگر، منافع و پیشه‌ها با اندیشه‌ها رابطه متقابل دارند و هیچ‌یک بدون دیگری نمی‌توانند دوام بیاورند. استاد مطهری نیز نظریۀ تلفیقی اسلام را مطرح می‌کند که براساس آن درخصوص انسان‌های ابتدایی و غیربالغ‌الفکر، نظر آقای کارل مارکس درست است ، اما دربارۀ انسان‌های منطقی و بالغ‌الفکر نظر ماکس وبر درست است. 

critical inquiry into marxist's point of view about the priority of professions over thoughts

this article has attempted descriptively to analyze, explain, and criticize the marxist’s point of view about the priority of professions over thoughts, which results from the priority of the institution and the material and economic interests of the society over other social institutions. the major question is whether, as so-called scientific marxism claims, the social class in general and the economy and living conditions, in particular, are the only or at least the most fundamental factors in individual and social changes. or, as max weber sets forth, thought and faith are fundamental, and ideal and spiritual thoughts give meaning to real and practical interests and justify them. however, the victory of thoughts is possible if they have a relationship with real and practical interests. interests and professions have a reciprocal relationship with thoughts, and none of them can survive without the other. professor motahari also proposes the integrated theory of islam, according to which karl marx’s opinion is naive and immature, but max weber’s opinion is rational and mature.