هستی‌شناسی فضای سایبر؛ ماهیت و مختصات

در پرتو پیشرفت فناوری و دیجیتالی‌شدن اطلاعات، قلمرو نوینی از وجود (هستی)، که از آن به فضای سایبر تعبیر می‌شود، به دست انسان مدرن گشوده شد که در عین بنیاد داشتن در جهان مادی، به‌گونه‌ای موازی در کنار آن جریان داشته و زیست‌جهان دومِ انسانِ معاصر را رقم زده است. تامل در باب این که این فضا چه جایگاه و شانی در عالَم هستی دارد و ویژگی‌های هستی‌شناختی آن کدامند، از بایسته‌های پژوهشیِ روز به‌ نظر می‌رسد. هستی-‌شناسی فضای سایبر که از سنخ مطالعات نظری این حوزه است، می‌تواند نقشی تعیین‌کننده در شناسایی، ذهنیت و سو‌گیری فکری و رفتاری ما در تعامل با این فضا ایفا کند. پژوهش حاضر با روش کتابخانه‌ای و با رویکرد فلسفی و عقلی، به تبیین سنخ وجود فضای سایبر و مهم‌ترین مختصات هستی‌شناختی آن پرداخته است. یافته‌های پژوهش حاضر عبارتند از: اشیاء موجود در فضای سایبر، اولاً واقعی‌اند، نه موهوم و خیالی؛ ثانیاً از سنخ وجود عینی هستند؛ ثالثاً هویتی مثالی‌گونه دارند و رابعاً از سنخ وجود حقیقی هستند، نه اعتباری. همچنین ازآنجاکه امروزه فضای سایبر، قلمروهای پیشینِ وجود را درنوردیده و بر آنها سیطره یافته، این فضا همچون واقعیت حاد رخ نموده است. همچنین اهم مختصات هستی‌شناختی فضای سایبر عبارتند از: دیجیتالی ‌بودن،‌ ابدیت نسبیِ زمانی، گسستگی مکان از زمان و طرح مساله فضای بی‌مرز، حافظه مجازی، فرامتنی یا هایپرتکست بودن، شبکه‌ای و تعاملی بودن.

the ontology of cyberspace; nature and characteristics

in light of the technological advancements and the digitalization of information, a new realm of being -which is called cyberspace - was created by the attempt of modern humans, which while being based on the material world, flows in parallel to it and creates the subsist of the modern human’s second world. reflecting on the position and dignity of this space in the universe and its ontological characteristics appears to be one of today’s research necessities. the ontology of cyberspace, which is one of the theoretical studies in this field, can have a decisive role in identifying our mentality and intellectual and behavioral bias in interacting with this space. the current research has explained the existence of cyberspace and its most important ontological characteristics with a library method and a philosophical and intellectual approach. the current research findings are: firstly, the objects in cyberspace are real, not imaginary and delusional; secondly, they are a kind of objective existence; thirdly, they have a similar to suspended forms entity and fourthly they are a kind of the real existence not mentally posited. also, since cyberspace nowadays has invaded and dominated the previous realms of being, this space has outcropped as hyperreality. finally, the most important ontological characteristics of cyberspace are being digital, the relative eternity of time, the missing link of space and time, and the case of borderless space, virtual memory, being hypertext, being networked and interactive.