بازخوانی و نقد حقیقت جسم از نگاه کلامی و فلسفی و ارائه دیدگاه برگزیده

این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی درپی پاسخ به پرسش کهن «جسم چیست؟» می باشد. این پرسش در فلسفه یونان باستان، و نیز آثار کلامی و فلسفی دوره اسلامی مطرح بوده است. هدف این پژوهش دست ‌یافتن به تعریفی دقیق از جسم است تا با کمکِ آن بتوان، مبادی تصوری مباحث مختلف فلسفی و اعتقادی را به دست آورد. برای این منظور نخست تعریف های لغوی جسم، و سپس با رعایت ترتیب زمانی دیدگاه های گوناگون علمی، نقد و بررسی می گردد. مهم ترین این دیدگاه ها عبارتند از دیدگاه ذی‌مقراطیس (دموکریتوس)، دیدگاه متکلمان، فیلسوفان مشاء، شیخ اشراق، و ملاصدرا. پس از بررسی و نقد دیدگاه های یاد شده، دیدگاه برگزیده این مقاله ارائه خواهد شد: موجودِ دارای امتداد، جسم است، خواه محسوس باشد و خواه نامحسوس، همچون جسم مثالی، خواه جزء داشته باشد و خواه نداشته باشد، هرچه ممتد باشد، جسم است و از آن وجود واحد عقل، مفاهیم هیولی، صورت جسمیه و نوعیه را درک می‌کند. 

rereading and criticizing the reality of the body from theological and philosophical viewpoints, and introducing a new approach

this research with a descriptive-analytical method seeks to answer the old question what is the body? this question has been a topic of debate in the works of ancient greek and islamic philosophical and theological scholars. the aim of this research is to achieve a precise definition of the body in order to obtain the conceptual foundations of various philosophical and religious topics. for this purpose, the lexical definitions of body and then by observing the chronological order of various scientific viewpoints, are reviewed. the most important of these viewpoints are democritus, the mutakallimun (theologians), and peripatetic philosophers, sheikh ishraq, and mulla sadra. after examining and criticizing these viewpoints, the selected approach of this article will be presented: any entity possessing extension, whether it is tangible or intangible, or whether it consists of parts or is indivisible, is deemed a body, and from it the existence of the unit of intellect understands hylomorphism concepts, physical form, and kind.