بررسی مقایسه‌ای حیات طیبه از منظر علامه طباطبایی و آیت الله مصباح یزدی

یﮑﯽ از مهم‌ترین دﻏﺪﻏﻪ‌ﻫﺎی ﺑﺸﺮ، چگونگی داشتن حیاتی پاک، آرام و بی‌آلایش با کم ترین رنج و سختی و حیاتی جاودانه است. این ﭘﮋوﻫﺶ، با روش تحلیلی و مطالعه اسنادی، در پی پاسخ به این ﺳﺆال اﺳﺖ ﮐﻪ »ﺣﯿﺎت ﻃﯿﺒﻪ از دیﺪﮔﺎه ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎیﯽ و آیت‌الله مصباح به چه معنا است و راه های وصول به آن کدامند؟ یافته‌های پژوهش حاکی از این است که از منظر علامه، حیات طیبه در همین دنیا و حیاتی جدید و مختص مردم مومن دارای عمل صالح است. اما از نظر آیت‌الله مصباح، نفس طیبه دارای حیات طیبه، درجاتی دارد که اگر کسی انسان بالفعل شد و به مرحله بالاتر از حیات معقول رسید، دارای حیات طیبه خواهد شد. از نظر ﻋﻼﻣﻪ، یﮑﯽ از عوامل نیل انسان به حیات طیبه، عبادت و بندگی اوست که از خودشناسی وی نشات می‌گیرد، اما استاد مصباح علاوه بر خودشناسی، بر نقش کلیدی میل و گرایش فطری انسان و محبت و کشش به خداشناسی نیز تاکید دارد. همچنین هر دو استاد ترک لذت‌های زودگذر دنیایی و نقش بندگی و پذیرش ولایت ائمه(ع) و ایمان قرین با عمل صالح را در وصول انسان به حیات طیبه موثر می‌دانند. از منظر استاد مصباح، آنچه مطلوب بالذّات است، «ارزش ذاتی» است، که مصداق آن «کمال انسان»  و مصداق کمال انسان هم «تقرّب به خدا» است که اوج کمال و سیر انسان و فلسفه اصلی خلقت انسان است.

a comparative study of the tayyebah life from the perspective of allameh tabatabaei and ayatollah misbah yazdi

one of the most important human concerns is how to have a clean, peaceful, and free life with the least suffering and hardship and eternal life. this research, with the analytical method and document study, seeks to answer the question, what does hayate taybeh mean from viewpoint of ayatollah tabatabai and ayatollah misbah, and what are the ways to reach it? the findings of the research shows that allameh’s perspective is a good life in this world and a new life that is specific to believing people with righteous deeds. but according to ayatollah misbah, a good soul with a good life has degrees that if someone becomes a real human being and reaches a stage higher than reasonable life, he will have a good life. according to alameh, one of the factors for a person to achieve a good life is his worship and servitude, which originates from his self-knowledge, but in addition to self-knowledge, ayatollah misbah also emphasizes the key role of human desire and natural tendency and love and attraction to god. also, leaving the fleeting pleasures of the world and the role of servitude and accepting the authority of the shia imams and faith combined with righteous deeds are considered by both of them to be effective in attaining a virtuous life. from the point of view of ayatollah misbah, what is most desirable is intrinsic value which is an example of human perfection and the example of human perfection is closeness to god which is the peak of human perfection and the main philosophy of human creation.