بازخوانی وحدت یا کثرت نوعی انسان از دیدگاه ابن‌سینا بر اساس رساله «الادله فی بقاء النفس الناطقه»

یکی از مهمترین مسائل مربوط به نفس شناسی مسئله وحدت یا کثرت نفوس انسانی است. سه دیدگاه وحدت نوعی، کثرت نوعی و وحدت تشکیکی نفوس حاصل تحقیقات حکمای مسلمان در این مسئله است. بنابر آنچه به عنوان  قرائت رسمی از فلسفه ابن سینا وجود دارد، او در آثاری چون شفا مساله وحدت نوعی انسان را مطرح کرده و معتقد است نفس که همان ذات و حقیقت همه انسان ها را تشکیل می دهد، نوع واحد و یگانه است و تفاوت انسان ها صرفاً در عوارض و کمالات ثانیه است. با وجود این در برخی از عبارات او شواهدی وجود دارد که می توان گفت ابن سینا مراتب مختلف نفوس انسانی را به دو صورت تباین نوعی و وحدت تشکیکی بیان کرده است. مقاله حاضر دیدگاه تشکیکی به نفوس در رساله  «الادله فی بقاء النفس الناطقه»  را بررسی کرده است. مطابق با برخی عبارات این رساله ابن سینا اولا رابطه نفس و بدن را رابطه مراتب شیء واحد دانسته و ثانیاً نفوس بشری را دارای مراتب مختلف می داند. 

multiplicity and unity of a mankind according to ibn sina based on the treatise al-adelle fi baga al-nafse al-natege

one of the most important issues in psychology is the unity or plurality of the human souls. the three views of specific unity, specific plurality and analogicity unity are the result of research by muslim scholars on this issue. according to what exists as an official reading of ibn sina’s philosophy, in works such as shifaa, he raises the issue of the specific unity of human being and believes that the soul, which constitutes the essence and truth of all human beings, is a kind of it is one and only, and the difference between human beings is only in the accidents and the secondary perfections. however, in some of his statements, there is evidence that it can be said that ibn sina has expressed the different levels of the human souls in the form of two specific of contrast and analogicity unity. this article analyzes and critiques this issue in the framework of the principles of sinavi wisdom and based on the  his words.