درآمدی بر مبادی الهیاتی دئیسم مدرن در فرانسه

جنبش دئیسم به موازات رخدادهای مربوط به عصر روشنگری در سده‌های سرنوشت‌ساز تکوین اندیشه غرب پدید آمده و دیدگاه ویژه‌ای درباره خدا،‌ جهان و انسان را گسترش داده است. شناخت دئیسم و نتایج آن می تواند به فهم ما از مدرنیته غنا ‌بخشیده و راهکار اجتناب از خطاها و کج‌راهه‌های احتمالی آن را عیان سازد. ازآن‌رو که در اروپا و آمریکا برخورد یکسانی با این جنبش فکری صورت نگرفته، به منظور تحدید حدود بحث در نوشتار حاضر تنها دئیسم فرانسوی قرن هجدهم مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در این پژوهش می‌کوشیم ضمن تبیین خاستگاه ضد تثلیثی دئیسم فرانسوی، تاثیر این جنبش فکری بر فرهنگ و اندیشه‌ورزی روشن‌اندیشی سده هجدهم نشان داده شود. نقش و تاثیر دئیسم فرانسوی بر طرد دین وحیانی و تثبیت اقتدار علم جدید، از مهم‌ترین تاثیرات این جنبش بر فرهنگ روشن‌اندیشی فرانسه به شمار می‌رود. از این رو می‌توان بنیان‌گذاران این جنبش را با شاخصه‌هایی چون علم‌زدگی، ترویج اخلاق سکولار، فروکاست ربوبیت به خالقیت، و در یک کلمه، ضدیّت و جدال با دین بازشناخت. 

an introduction to theological origins of modern deism in france

deism appeared at a crucial time in the formation of the new west and developed a particular view of god, the world, and religion. therefore, understanding deism and its consequences can enrich our understanding of modernity and reveal the way to avoid possible mistakes and deviations. since this movement was not treated equally in europe and the united states, in order to limit the scope of the discussion, only french deism will be examined, which is the center of revolutionary changes appeared in eighteenth-century europe.we try to show the impact of this intellectual movement on the culture and thought of the eighteenth century enlightenment, as well as explaining the anti-trinitarian origin of french deism. the role and influence of french deism on the rejection of revealed religion and the establishment of the authority of modern science are among the most important influences of this movement on the french enlightenment culture. hence, the founders of this movement can be identified by characteristics such as scientism, promotion of secular ethics, and reduction of lordship to creativity.