رویکردی تطبیقی به زیبایی شناسی رنگ ها در اندیشه اسلامی و غربی

زیبایی یکی از موضوعات مهم انسان و حوزۀ فلسفه است که در قرآن با واژه های جمال از آن یاد شده است برخی اندیشمندان مسلمان نظیر ابن سینا ویژگی های نظم و اعتدال را برای زیبایی ارائه داده و برخی دیگر نظیر ابن هیثم و ابوحیان توحیدی تناسب و هماهنگی ملموس را از معیارهای زیبایی می دانند فلاسفه غربی نیز با تعاریف و معیارهای محسوس ریاضی گونه و هندسه مدار در این دسته قرار دارند در آیات مربوط به قرآن کریم، واژه قدر به معنای اندازه اندازه گیری و تقدیر بارها مورد تاکید قرار گرفته است. اما وجه افتراق این سه دسته نظریه را می توان در دایره وسیع تر آیات قرآن کریم در شمول زیبایی های آسمانی و زمینی در مقابل زیبایی شناسی محسوس نظریه پردازان غربی مانند سقراط ارسطو آکویناس، نوافلاطونیان و امبرتو اکو دانست در کنار آن اندیشه های فلاسفه و عرفای مسلمان را می توان در هر دو دسته زیبایی شناسی محسوس و زیبایی شناسی زمینی آسمانی بررسی نمود. رنگ ها در زیبایی شناسی از دیدگاه قرآن کریم و نیز از نظر عرفای مسلمان اهمیتی بسیار دارد. در آیات متعدد قرآن کریم گوناگونی و تنوع رنگ ها، نشانه ای برای اهل خرد می باشد این بیان با جامعیتی خاص تمامی پدیده ها و رنگ ها را شامل شده و اختلاف رنگ ها را مناظر قدرت الهی معرفی مینماید همچنین رنگهای سپید و سبز و زرد در توصیف بهشتیان و اهل ،ایمان دارای امتیازهای زیبایی شناسانه می باشد. در نگرش عارفانه نیز تنوع گونه گونی و کثرت رنگ ها سازنده وحدت و الطاف الهى هستند. هدف این پژوهش مقایسه تطبیقی جایگاه رنگها در زیبایی شناسی قرآن کریم و نگرش عرفای مسلمان میباشد که با روش تحقیق توصیفی و تطبیقی و با ستفاده از شیوه های مطالعه کتابخانه ای و پژوهش های موردی انجام شده .است نتایج پژوهش نشان می دهد که در قرآن کریم رنگهای سپید و سبز و زرد از جایگاهی زیباشناسانه بطور موکد برخوردار بوده و در توصیف بهشتیان اهل رحمت و انسان های با ایمان و با ویژگی های شادی آور ور و مسرور کننده بیان شده است. عرفای مسلمان با استفاده از آیات قرآن کریم و روایات اسلامی زیبایی شناسی نزدیک به قرآن کریم داشته و هر دو رنگ ها را در معانی جامع ظاهری و باطنی استفاده نموده اند.

a comparative approach to the aesthetics of colors in islamic and western thought

beauty is one of the important topics of man and the field of philosophy, which is mentioned in the qur’an with the words of beauty. some islamic thinkers, such as ibn sina, present the characteristics of order, moderation for beauty, and others, such as ibn haytham and abu hayyan altawhidi, consider fit and tangible harmony as the criteria of beauty. western philosophers also fall into this category with tangible mathematical and geometric definitions and criteria. in the verses related to the holy quran, the word qadr meaning size, measurement, destiny has been emphasized many times. but the difference between these three categories of theories can be seen in the wider range of verses of the holy quran, including heavenly and earthly beauties, as opposed to the perceptible aesthetics of western theorists such as socrates, aristotle, aquinas, neoplatonists, and umberto waco. in addition, the ideas of islamic philosophers and mystics can be studied in both categories of perceptible aesthetics and terrestrialcelestial aesthetics. colors are very important in aesthetics from the point of view of the holy quran and also from the point of view of islamic mystics. in many verses of the holy quran, the variety and variety of colors is a sign for the wise. this expression, with a special comprehensiveness, includes all phenomena and colors and introduces the differences of colors as scenes of divine power. also, white, green and yellow colors have aesthetic advantages in describing heavenly beings and believers.