ابداعات فلسفی ملاعبدالله زنوزی

ملاعبدالله زنوزی از بزرگترین فیلسوفان قرن سیزدهم است که از شاگردان مهم و تراز اول آخوند ملاعلی نوری و میرداماد به شمار می رود. وی از کشمکش علمی یکطرفه و جانبداری از طرق و مسلک خاص فلسفی پرهیز کرده است. برهمین اساس در تحقیق نظرات علمی گاهی حق را به فلسفه‌ مشاء و گاهی حق را به مسلک اشراق داده است و همه جا مبنای خود را حفظ نموده است. ملاعبدالله در باب الاهیات بالمعنی الاخص اقوال متفاوتی دارد و بارزترین ویژگی وی ارائه تقریرهای تازه و کم نظیر از مبانی صدرایی و نقد حکیمانه آراء ملاصدرا و دیگر حکمای اسلامی، ارائه نظریاتی جدید در چندین مسئله فلسفی است که در این مقاله تبیین می گردد؛ مثلا در باب توحید صفاتی و انتزاع صفات متعدد و کثیر ایشان قائل است که نسبت اسماء الاهی به وجود صرف، که همان حقیقت واجب است، از قبیل نسبت ماهیات ممکن به وجودات امکانی است. وی همچنین مسئله معقول ثانی نبودن وجود را ایشان بداین نحو تقریر می نمایند: محل نزاع بر سر این است که آیا وجود دارای افرادی متحقق است که باالذات موجودند یا آنکه وجود حقیقتی ندارد و از معانی اعتباری و مفهومات انتزاعی و معقولات ثانیه است؛ یعنی درواقع اصالت وجود را در مقابل معقول ثانی قرار داده است. ملاعبدالله زنوزی در بیان قاعده الواحد و تحقیق این مهم، بحث را بطور کلی این گونه بیان می کند که از بسیط حقیقی و وجود واحد به وحدت اطلاقی دو معلول در رتبه واحد صادر نشود و تقریر برهان هشتم بنابر مرام صدرالحکماء در اسفار اربعه و اقامه برهان هفتم بر نفی تعدد واجب به بیانی شیوا، و تقریر برهان هشتم بنابر گفته شیخ الرئیس در شفاء و صاحب اسفار در کتاب مبدا و معاد و تضعیف کلام ابن کمونه و اشاره بوجوه اشکال بر کلام شوارق مورد بررسی قرار می دهد و نتیجه می گیرد که بر نفی تعدد واجب و تقریر این مساله که دو قوی و دو وجود صرف در نهایت قوت و صرافت، وجود خارجی ندارند.

analysis of the evidence of atheism in antony flew's thought

mullah abdullah zanozi was born in zanuz. after completing his primary education in azerbaijan, he went to iraq and took advantage of the lessons of the great men of that time, such as seyyed ali tabatabai. among the works of mullah abdullah zanozi, we can mention: alrasa’il alaliyah, alanwar aljaliya and allama’at elahiyyeh.  this thesis aims to examine and explain the philosophical views and approach of mullah abdullah zenozi, and this treatise was formed by asking the question, what are mullah abdullah zenozi philosophical views and approaches of? the thesis consists of four chapters. in the first chapter, the generalities and concepts of research are examined and the generalities express the problem, necessity and importance of research, background, research objectives and main and subquestions. however, in the concepts, the concept of opinions and approach, biography, professors, students, children and works of mullah abdullah zenozi have been discussed. in the second chapter, a review of the background and time of mullah abdullah zanozi is given.in the third chapter, important philosophical views in the era of mullah abdullah are explained and also mullah abdullah’s approach to these views is examined. in the fourth chapter, mullah abdullah’s specific views are analyzed and finally conclusions are drawn. and the important views of mullah abdullah zenozi have been summarized.keywords: views and approaches, lama’at elahiyyeh, mullah abdullah zanozi, tehran school of philosophy