نگرش مابعدالطبیعی شوان در باب منشا آسمانی و قابلیّت انسانیِ دین

آیا منشا الهی و آسمانیِ دین، با کثرت و تنوّع انسانی و زمینیِ آن سازگار است؟ برای پاسخ به این پرسش، باید دانست که نزول حقیقت واحد الهی در ساحت انسانی، هم مستلزم تکثّر و تنوّع و هم مستلزم نوعی سازگاریِ همراه با محدودیّت است. در واقع با توجه به ظرفیّت های بشری و صلاحیّت ها و اهلیّت های خاصّ هر دسته از انسان ها، می توان به وجهی از تنوّع و تعدّد ادیان دست یافت که از یک سو ناشی از طبیعتِ انسانی و از سوی دیگر برخاسته از حکمت و رحمت الهی است. به تعبیر دیگر، پذیرش وحدت حقیقتِ الهی و آسمانیِ دین، منافاتی با پذیرش کثرت و محدودیّتِ انسانی و زمینیِ آن ندارد. این جاست که پای حاشیه بشریِ دین به میان می آید و تاثیر عوامل قومی و فرهنگی در دین و انشعابات درونیِ ادیان و نیز خاستگاه و جایگاه نظرپردازی های مربوط به شریعت و نظام های الهیّاتی، نمایان می گردد. در این نوشتار، که با تاکید بر آراء و آثار فریتیوف شوان فراهم آمده است، ضمن پذیرش منشا الهی و وحدت حقیقی و متعالیِ ادیان، کثرت و تنوّع آن ها با توجه به مفهوم حاشیه بشری و متناسب با قابلیّت های انسانی، تبیین می گردد.

Schuon’s Metaphysical View on the Divine Origin and Human Margin of Religion

Is Divine origin of religion consistent with its human diversity? When Divine unique truth is revealing to human sector, it implies plurality, adaptation and limitation. Indeed, the plurality of religions is result from diversity of Revelation according to the human capacities and receptacles, and this plurality and diversity is according to Divine wisdom and compassion. In other words, Divine unity of religion isn rsquo;t in contradiction with its human plurality and limitation. So there is a human margin wherein ethnic or cultural factors have the first word, and many of the speculations of exoterism and theological systems belong to this sector. Through emphasizing on Frithjof Schuon rsquo;s view, in this paper the Divine origin and transcendent unity of religions is accepted, and diversity of religions according to human margin is explained.