واکاوی تاثیرپذیری مغولان از مظاهر ایران اسلامی -فرهنگی با تاکیدبر ظفرنامه مستوفی

یورش مغولان به ایران در (616 ق)، یکی از موضوعات مهم در ایران اسلامی-فرهنگی و تداوم مفهوم ایران است. جامعه‌ی ایرانی به دنبال عبور ازبحران هجوم مغول، سیاست، کارآمدی اقشاردیوان سالار ایرانی و پویایی کارکردهای فرهنگی عناصر ایرانی را درپیش گرفت. یکی از کانون‌هایی که تداوم مفهوم ایران را بر عهده داشت، شاهنامه‌های منظوم این عصر، ازجمله مهم‌ترین آن‌ها ظفرنامه حمدالله مستوفی است. در این میان دو دیدگاه نسبت به مستوفی وجود دارد نخست آنکه تداوم را به نفع اهل فرهنگ و ادب ایرانی معرفی می‌کند اما به دیدگاه‌های مستوفی در خصوص ایران اسلامی- فرهنگی اشاره نمی‌کند. دوم آنکه ایران را در حکم مفهوم-واژه ای کارآمد و مبین شرایط تاریخی نوظهور به کار می‌گیرد. اما نگاه به مستوفی چونان یک ایرانی فرهمند از عهد و اندیشه ایران باستان بر یک ایرانی مسلمان فرهمند از ایران اسلامی غالب است. نتیجه این که با توجه به ساختار فنی بحث، توجه دو دیدگاه تنها بر اثبات تداوم مفهوم ایران قرار گرفته است، به طوری که از رویکرد اسلامی-فرهنگی مستوفی غافل مانده‌اند. لذا این مقاله درصدد است با تبیین این دیدگاه‌ها پیرامون اندیشه تداوم مفهوم ایران، به روش توصیفی-تحلیلی با بررسی دیدگاه‌ها و شاهنامه ظفرنامه مستوفی، به رویکرد اسلامی-فرهنگی مستوفی و تاثیرپذیری مغولان از آن پاسخ دهد.

Analysis of the Mongols’ Influence on the Manifestations of Islamic-Cultural Iran with Emphasis on Zafarnameh Mostofi

The spread of the Persian language and literature from the fifth century AH onwards led to the spread of local Persian historiography in India. In the following centuries, provinces such as Deccan, Gujarat, Malouh, and Delhi witnessed the growth of local Persian historiography. Development of Persian language and literature by sultans and some government agents after the Mongol invasion in northern India such as Kashmir or the western subcontinent such as Bengal and Assam (Assam) and other areas such as Punjab in later periods, especially the eleventh and twelfth centuries more prosperous Found. In this research, the descriptiveanalytical method and relying on library resources on a casebycase basis will deal with Persian local historiography in Bengal and Asham region, and through this, the features and characteristics of local historiography in this region will be explained. Two works by Baharestan Ghaybi and Fathieh Ebriyeh were written by two Iranians in the period under consideration. While processing information related to the political, cultural, and social situation in these works, historical geography, climate, and agricultural products are discussed, which is original and remarkable.