بررسی چگونگی رشد سیستم سلامت ترکیه و نحوه پیاده‌سازی آن در ایران

ایران ازنظر کادر پزشکی و پتانسیل های پزشکی در دنیا جزو 30 کشور برتر قرار دارد اما ازلحاظ عملکرد سیستم سلامت و شاخص های مربوطه، رتبه 99 را بین 180 کشور کسب کرده است. لذا مسئله اصلی در این مقاله، یافتن روشی برای ایجاد بهبود در سیستم سلامت ایران است که برای مطرح سازی روش های بهبود به نحوه ی پیشرفت سیستم سلامت ترکیه توجه شده است. کشور ترکیه در سال های اخیر موفق به بیشترین پیشرفت در سیستم سلامت خود شده است و دلیل اصلی این اتفاق را می توان پیوستن این کشور به مجموعه کشورهای سازمان همکاری اقتصادی و توسعه و استفاده از روندهایی برای قرارگیری این کشور در حدود قابل‌قبول برای عضویت در این مجموعه دانست. برای این موفقیت لازم بود که کشور ترکیه با در نظرگیری سیستم های سلامت کشورهای موفق (فرانسه، دانمارک، انگلستان و آمریکا) و وضعیت فعلی سیستم سلامت خود و شرایط حاکم بر آن، اقدام به ایجاد ساختاری موثر در این زمینه کند. از مهم ترین اقدامات انجام‌گرفته در این زمینه ادغام سیستم های عرضه‌کننده‌ی خدمات سلامتی در این کشور بود که در مدتی حدود 12 سال صورت گرفت. این تغییرات موجب افزایش رضایت 70% نسبت به حوزه ی سلامت در بین مردم این کشور شده است. یکی دیگر از دلایل موفقیت سیستم ترکیه، هماهنگی و انسجام مجلس، دولت، سیاست گذاران و تصمیم گیرندگان و بخش های مالی بود و تمام این بخش ها به طور واحد عمل کردند. با توجه به این ویژگی، تصمیمات گرفته‌شده به‌خوبی توانایی اجرایی شدن می یابند. البته این سیستم هنوز در ابتدای مسیر قرار دارد و دارای مشکلاتی نیز هست. مثلاً در نظام سلامت کشور ترکیه پزشک خانواده تعریف‌شده اما نظام ارجاع ندارند و همچنین تاکنون هیچ موفقیتی در مورد کنترل هزینه ها نداشته اند. هرچند این کشور در سبک ارائه خدمات بهداشتی درمانی دارای عملکردی مشابه کشور آمریکا است، اما باید به این نکته نیز توجه داشت که شرایط هر کشور مختص همان کشور است و برنامه ریزی برای توسعه و بهبود آن نظام نیز بایستی متناسب با شرایط مرتبط به آن کشور صورت گیرد. با توجه به بودجه سال 1390 وزارت بهداشت برابر 3 میلیارد دلار و افزایش آن به 5 میلیارد دلار در سال 1394 و رشد 70 درصدی میزان این بودجه و تغییرات کم رتبه ی سیستم سلامت کشورمان در دنیا، اهمیت ایجاد سیستمی سلامتی کاراتر در ایران بدیهی به نظر می رسد، لذا در این بررسی سعی شده است با توجه به شباهت بالای شرایط کشور ترکیه ازنظر جمعیت و شرایط منطقه ای به کشورمان و نحوه ی پیاده‌سازی بهبودها در این کشور، روش های ساختاری مناسبی برای بهبود سیستم سلامت کشورمان پیشنهاد شود. در این بررسی از داده های سایت سیستم سلامت ترکیه و سازمان جهانی سلامت برای ارائه روش استفاده‌شده است. نوع داده های استفاده‌شده هم از نوع کمی و هم از نوع کیفی است و روش تحقیق استفاده‌شده از نوع غیرمداخله ای توصیفی هست. فرضیه های حاکم بر این تحقیق وضعیت های حاکم بر کشورها و شرایط آن‌هاست که با توجه به آن‌ها راهکارهایی بیان می شوند. ابتکار این بررسی را می توان به این صورت بیان کرد که تلاش به بومی سازی تحولات نظام سلامت ترکیه نسبت به شرایط کشورمان هستیم. درنهایت تلاش می شود به ارائه-ی راه حل هایی کاربردی با توجه به سیستم سلامت ترکیه به‌عنوان موردبررسی شده و سپس سیستم سلامت ایران با توجه به شرایط حاکم بر آن بپردازیم.