نگارش مبانی نظری متغیرهای تعدیلگر: باورهای درست و نادرست

هدف: در پژوهش های دهه اخیر، متغیرهای تعدیلگر توجه محققین زیادی را به خود جلب نموده است. با این حال، ظرایف مختلف مربوط به این متغیرها، مورد سوال پژوهشگران بخصوص دانشجویان تحصیلات تکمیلی، می باشد. روش: این نوشتار به تبیین اصول نگارش مبانی نظری متغیرهای تعدیلگر می پردازد. در این راستا، ابتدا باورهای نادرستی که بصورت شایع، پیرامون نگارش مبانی نظری متغیرهای تعدیلگر وجود دارد، تشریح و تحلیل می شود. سپس نحوه صحیح نگارش مبانی نظری متغیرهای تعدیلگر واکاوی می گردد. یافته ها: مطابق با مباحث این مقاله، باورهای نادرست شامل این موارد می شوند: توجیه نقش تعدیلگری یعنی اثبات نظریِ (1) اثرگذاری متغیر تعدیلگر بر متغیر وابسته؛ (2) اثرگذاری متغیر تعدیلگر بر متغیر مستقل؛ (3) اثرگذاری متغیر تعدیلگر بر هر دو متغیر مستقل و وابسته. همچنین مطابق با نکات این نوشتار، برای نگارش درست مبانی نظری متغیرهای تعدیلگر، بایستی از اجزای پل نظری ارتباط بین متغیر مستقل اصلی و وابسته (که از قواعدی نظیر قاعده وضع مقدم در علم منطق حاصل می شود) بهره برد؛ به این مفهوم که بایستی نشان داد که دست کم یکی از اجزای پل ارتباط نظری بین متغیرهای مستقل و وابسته، تحت تاثیر متغیر تعدیلگر، ضعیف می شود، تقویت می شود، یا تغییر می کند. دانش افزایی: پژوهشهای گذشته، تاحدی نحوه آزمون متغیرهای تعدیلگر را روشن نموده اند. لکن، یکی از چالشهای مهم باقیمانده پیش روی پژوهشگران، که این نوشتار به آن می پردازد نحوه نگارش مبانی نظری پشتوانه متغیرهای تعدیلگر است.