واکاوی جایگاه حکمت ایرانی در معماری دوران باستان و اسلامی ایران

بر اساس آثار بناهای به جای مانده از دوران باستان تا دوران معاصر، ایران در دوران سلسله های مختلف، سعی در بهره گیری بیشینه از مصالح و فرآورده های موجود و منابع انرژی در محیط پیرامون خود را داشته اند. این نگرش و اندیشه های حاصل از آن، در به کارگیری داده های موجود در راستای پاسخ به نیاز ها، صرفاً به خودی خود صورت نگرفته، بلکه نشان دهنده وجود زمینه ای اندیشمندانه در بهره مندی از محیط و حفظ تعادل در آن می باشد. بناهایی سازگار با محیط و پایدار از دوران باستان، نشان از وجود حکمتی با منشاء لامتناهی از آن دوران می باشد. پس از نفوذ دین مبین اسلام به این سرزمین، تفکرات رنگ وحدانیت با گرایش به سوی ملکوت را به خود گرفت. حکمت در دین اسلام، سوق دادن انسان به سوی کمال و بالاترین مرتبه تعالی بود. با گسترش دین اسلام در ایران، اندیشه ها و حکمت ایران دوران باستان موازی با حکمت قرآنی و فلسفه کلاسیک در آثار معماری هویدا گردید. از این رو معماری در دوران اسلامی در ایران را که همواره با هنر و تزئینات زیبا و منحصر به فردی صورت می گرفت، نمی توان با معماری دیگر کشورهای اسلامی یکسان دانست. در این نوشتار با بررسی تحلیلی بناهای مطرح از دوران پیش و پس از اسلام، سعی در بازشناسی میزان نقش و تاثیر حمکت ایرانی در این آثار صورت گرفته است. در این پژوهش از شیوه ی تحقیقی توصیفی تحلیلی بهره گرفته شده که با استفاده از منابع کتابخانه ای و سایت های اینترنتی و نشریه های مرتبط با موضوع انجام شده است.