درآمدی بر آسیب‌شناسیآموزش ادبیات فارسی

ادبیات، خاستگاه و فضای کشف و تصورات بلند است. آن‌چه برای سرخوشی، حقیقت‌طلبی و تعادل و توازن لازم است در این سازوکار شگفت زبانی تعبیه است. در ذات فرم و اشکال ادبی می‌توان حرکت پرشتاب زندگی و الگو و طرح‌واره‌های چگونه اندیشیدن، ساختن و خلق را دید. از این نظر در همه زمان‌ها و موقعیت‌ها یاریگر انسان بوده است. خصوصاً در دنیای پیچیده تکنولوژی‌ها‌، علوم و فرهنگ‌ها این ظرفیت عظیم قادر است راهکارهای خلاقانه و ژرف برای بشر بسازد.اگرچه ادبیات همیشه تصویر روشنی ندارد بلکه ابهام، سرشت واقعی او را می‌سازد. باید کارکردهای بنیادی‌اش را شناخت، رویکردهای ناملزوم و تصنعات بیفایده را از آن زدود و نظام جامع و ساختاری برایش ترسیم کرد تا به کار انسان و آینده بیاید.آموزش‌های نوین که به انسان و نیازهای فردی و اجتماعی او حساس‌تر است و روش‌های عملی، هدفمند و از پیش برنامه‌ریزی شده برای تغییرات پایدار در امر آموختن دارد، می‌تواند به کمک کلاس‌های درس ادبیات فارسی بیاید و چارچوب‌های کارکردی و تحول‌ساز ایجاد کند.در این نوشتار ابتدا به بازتعریف ادبیات و رسالت بنیادین آن پرداخته‌ایم. سپس اشاره‌ای گذرا به دیدگاه چند روان‌شناس نام‌آشنا در باره آموزش داشته و در نهایت به تفصیل موانع پیش‌روی آموزش ادبیات فارسی اعم از؛ آمیختگی ادبیات با موضوعات غیر ادبی، تزاحم نحله‌ها و نظریه‌های ادبی، بی‌توجهی به ساختار و محور عمودی آثار و... را برشمرده‌ایم.