واکاوی آموزش مهارت خواندن در کتاب‌های فارسی دورة ابتدائی براساس مدل نیل اندرسون (1999)

خواندن مهارتی دریافتی و یکی از مهم ترین مهارت هایی است که دانش آموزان آن را در دورۀ دبستان کسب می‌کنند. مهارت خواندن در نظام آموزشی ایران با چالش-های جدی و اساسی مواجه است. عملکرد ضعیف دانش آموزان ایرانی در آزمون پرلز نمونۀ مستندی بر این ادعاست. عوامل مختلفی در گسترش و پرورش مهارت خواندن تاثیر گذارند که یکی از مهم ترین آن ها آموزش مهارت خواندن بر اساس چارچوب های علمی است. هدف پژوهش پاسخ به این سوال است که در برنامه درسی دورۀ ابتدایی، مهارت خواندن چگونه و بر اساس چه الگویی به دانش‌آموزان آموخته می شود؟ برای پاسخ به این سوال کتاب های فارسی شش پایۀ تحصیلی ابتدائی بر اساس مدل نیل اندرسون (1999) بررسی شدند. مدل آموزش نیل اندرسون با تحلیل و واکاوی 6 عامل مهم در آموزش مهارت خواندن، مواد آموزشی را بر اساس موضوعات کلی: فعال سازی دانش پیشین، گسترش دایرۀ واژگانی، آموزش درک، افزایش سرعت خواندن، تایید راهبردهای خواندن و ارزیابی پیشرفت مهارت خواندن، بررسی می‌کند که خود شامل زیر مقوله هایی است. نتایج بررسی ها بر اساس مدل نیل اندرسون نشان می‌دهد که در برنامۀ درسی کتاب های فارسی به خواندن به عنوان یک مهارت توجه کافی نشده است. موضوعات و تمرین‌های این کتاب ها به گونه ای است که معلمان ابتدائی بیشتر زمان کلاس را به روخوانی و روان خوانی اختصاص می دهند تا آموزش درک مطلب که نتیجۀ آن ضعف کلی دانش آموزان ایرانی در درک مفاهیم می‌باشد. بر اساس نتایج بررسی کتاب های فارسی دوره ابتدائی، به کارگیری مدل آموزش نیل اندرسون می تواند به معلمان و دانش آموزان کمک نماید تا خواندن را به عنوان یک مهارت زبانی پرورش دهند.