بررسی نماد در گل و بلبل کاظم مهجور همدانی

مثنوی گل وبلبل که درباره عاشقی کردن بلبل در کنار گل و مخالفت‌های گاه‌وبیگاه مادر بچه بلبل است. تم مرکزی ِ شعر در واقع رابطه بینِ گل و بلبل بود که دو نشانه شعری اند تا حقایق به صورت رمز به تمام هنرها نفوذ کنند. گل کنایه از مفاهیمی چون زیبایی، عشق، وحدتِ الهی، شعر، موسیقی و محبوب گرایی است در حالی که بلبل نشانه کثرت و چندگانگی است. که به صورتی نمادین سروده شده، از میرزا کاظم مهجور همدانی شاعران نیمه دوم سده دوازدهم هجری است که در هیچ‌یک از سرچشمه‌های تاریخ و ادب که مورد تفحص ما قرار گرفته، شرح حالی از وی پیدا نیست. نسخۀ حاضر در 419 بیت در قالب مثنوی سروده شده است و به بیان نمادین عشق بین گل‌ و بلبل اختصاص‌یافته است. یکی از راه‌های انتقال مفاهیم عرفانی در متون صوفیانه منثور و منظوم فارسی، استفاده از قالب حکایت و داستان است. حکایات صوفیه به‌عنوان بخش مهمی از ادبیات عرفانی با اهداف گوناگونی در کتب صوفیه به کار گرفته می‌شوند که عمده‌ترین آن ها ترغیب و تعلیم صوفیه در سیروسلوک است. مهجور همدانی در گل و بلبل کوشیده است تا مبانی و اصول عرفانی را به صورت رمز و نماد به مخاطب ارایه دهد.