توصیف و نقد آموزش دستور زبان فارسی و بررسی نگرش ها و چالش های گوناگون در انواع مقوله های دستوری

یکی از شاخه های زبان شناسی و آموزش زبان و ادبیات فارسی دستور زبان است. مباحث دستور زبان در کتاب های درسی در قالب نکات زبانی، دانش های زبانی و قلمرو زبانی ارائه می شود. تحقیق حاضر به بررسی مباحث دستوری کتاب های فارسی پرداخته‌است و هم چنین دیدگاه‌های متفاوت دستوریان شاخص را در برخی از زمینه‌های جمله، گروه فعلی، گروه اسمی، گروه قیدی و حرف مقایسه کرده است. با بررسی موارد یادشده کاستی و نارسایی هایی در آن ها مشاهده شد. ایراد اساسی مباحث دستور زبان اختلاف نظر مولّفان در بیان اصطلاحات دستوری، تقسیم بندی مقوله ها و تفسیر آن ها در این متون در مقایسه با کتاب های درسی است که موجب سردرگمی دانش آموزان و بی علاقگی آن ها به این درس می شود. این پژوهش با هدف ارائۀ راه کارها و پیشنهادات برای برطرف کردن اختلاف نظرها و هماهنگی آموزش ها برای آسان سازی آموزش دستور زبان و انعکاس نقایص و کمک به مولّفان برای بازنگری و رفع کاستی‌های مباحث دستوری کتاب های درسی، محتوای کتاب های دستور و مباحث دستوری کتاب های فارسی را تحلیل کرده است. روش این پژوهش کیفی از نوع توصیفی تحلیلی و روش گردآوری اطّلاعات به صورت بررسی اسناد و مطالعات کتابخانه ای است. این پژوهش ضمن نقد مباحث دستوری کتاب های فارسی و نقل و در کنار هم قراردادن دیدگاه های متفاوت دستورنویسان و بیان چالش های آموزش دستور زبان، به این نتیجه رسیده است که وجود هرگونه نارسایی و کاستی در مباحث دستور زبان می تواند مشکل-آفرین باشد و مانع از انتقال و یادگیری مباحث مورد نیاز گردد و هم چنین منابع پایۀ دستور زبان دارای اتّفاق آرا نیستند و همین عامل سبب بروز مشکلاتی در آموزش و یادگیری می شود.