کاربست پهنه‌بندی و تحلیل سلامت در شناسایی مشکلات حوزه آبخیز میخ‌ساز در غرب مازندران

اجرای صحیح پروژه‌های آبخیزداری در گرو ارزیابی صحیح وضعیت سلامت آبخیز در تامین خدمات متوقع از آن می‌باشد. حال آن‌که این موضوع در حال حاضر مورد توجه کافی قرار نمی‌گیرد. از این‎رو پژوهش نمونه پیشِ رو با هدف ارزیابی سلامت حوزه آبخیز میخ‌ساز در غرب مازندران با استفاده از رویکرد علت و معلولی فشار-حالت-پاسخ (psr) انجام گرفت. نتایج نشان داد که برای شاخص‌های فشار، حالت و پاسخ به‌ترتیب عمق خاک، نسبت مشارکت ضریب رواناب و سطح اراضی کشاورزی رها شده بیش‌ترین تاثیر در عملکرد آبخیز و وضعیت سلامت را باعث شده­اند. مقادیر شاخص­های فشار، حالت و پاسخ به‌ترتیب برابر با 32/0، 39/0 و 33/0 محاسبه شد و مقدار شاخص سلامت آبخیز برابر با 54/0 با وضعیت متوسط به‌دست آمد. نتایج حاصل از بررسی بر ضرورت لحاظ اقدامات اجرایی متناسب با نوع و اهمیت هر یک از عوامل موثر بر شاخص‌های مطالعاتی در حوزه آبخیز میخ‌ساز دلالت دارد.

Application of Zoning and Health Analysis in Identifying the Problems of the Mikhsaz Watershed in Western Mazandaran, Iran

Proper implementation of watershed management projects depends on the correct assessment of the health status of the watershed in providing services. However, this issue has not received enough attention yet. Therefore, the present study was conducted to evaluate the health of the Mikhsaz Watershed in Western Mazandaran, Iran, using the cause-and-effect pressure-state-response (PSR) approach. The results showed that for the indices of pressure, state, and response, were more sensitive to soil depth, runoff coefficient and level of abandoned agricultural lands, respectively, resulted in low performance and a decline in the watershed health. The values ​​of pressure, state, and response indices were calculated as 0.32, 0.39 and 0.33, respectively, and the watershed health index equaled to 0.54 representing moderate status in watershed health. The results of the study indicated the need for executive measures commensurate with the type and importance of each existing issue affecting the study indicators in the Mikhsaz Watershed.