تاثیر عملیات حفاظتی بر تغییر فرسایش و کلاس رسوبدهی، با استفاده از مدل تجربی mpsiac در محیط gis ( مطالعه موردی: حوزه آبخیز دره مرید استان کرمان)

تلفات خاک باعث پر شدن کانال های آبراهه ای و مخازن سدها شده، زیان های فراوانی را ایجاد می کند و میزان تولید در واحد سطح را به طرز چشمگیری پایین می آورد. در این پژوهش جهت ارزیابی اثرات عملیات حفاظتی و تاثیری که بر روی تغییر کلاس رسوبدهی زیر حوضه های حوزه آبخیز دره مرید دارد از محاسبه مجدد بعضی از پارامترهای مدل mpsiac مانند: عامل رواناب سطحی ، عامل پوشش زمین، عامل کاربری اراضی، عامل وضعیت فعلی فرسایش و عامل فرسایش رودخانه ای استفاده شد، بعد از تعیین محل های اجرای عملیات حفاظتی بر روی نفشه حوضه اقدام به تهیه نقشه های توصیفی از عوامل مدل تجربی قیل و بعد از اجرای عملیات حفاظتی گردید. بعد از تعیین مقدار رسوب قبل و بعد از عملیات حفاظتی در هر زیر حوضه، نتایج نشان دادند که میزان رسوب در زیر حوضه های1، 2، 3 و 4 به ترتیب از 05/1094، 60/697، 25/670 و 88/576 به 79/516، 70/386، 47/398 و 81/444 متر مکعب در کیلومتر مربع و مقدار رسوب کل حوضه از 42/932 به 35/663 متر مکعب در کیلومتر مربع تقلیل پیدا کرد، در مورد کلاس رسوبدهی نتایج نشان داد که در زیر حوضه های 2، 3 و 4 کلاس رسوبدهی از ⅳ به ⅲ تقلیل پیدا کرده و در زیر حوضه 1 و کل حوضه کلاس رسوبدهی ⅳ بوده و تغییری حاصل نشده است. برای تجزیه و تحلیل آماری داده ها از روش t جفتی استفاده شد، نتایج تحلیل آماری نشان داد که اختلاف میانگین ها صفر نمی باشد در نتیجه فرض صفر رد می شود و اجرای عملیات حفاظتی تاثیر مثبت بر روی کاهش میزان رسوب داشته است، داده ها در سطح 95 درصد، از 79 درصد همبستگی برخوردار بودند.

The effect of conservation operations on erosion change and sedimentation class, using MPSIAC experimental model in GIS (Case study: Darreh Morid watershed, Kerman province)

Soil losses fill canals and reservoirs of dams, It causes a lot of losses and Significantly reduces production per unit area. In this study to evaluate the effects of protection operations and the effect on sediment class change in daremorid watershed, Recalculation of some parameters of MPSIAC model such as: surface runoff factor, land cover factor, land use factor, current erosion status factor and river erosion factor was used. After determining the locations of protection operations on the basin map, Descriptive maps of the experimental model agents were prepared after the protection operation. After determining the amount of sediment before and after protection operations in each sub-basin, the results showed that the amount of sediment in sub-basins 1, 2, 3 and 4, respectively, of 1094.05,697.6,670.25,576.88 to 516.79,386.7,398.47,444.81 Cubic meters per square kilometer and the amount of sediment in the entire basin of 932.42 to 663.35 Cubic meters per square kilometer decreased. The results showed that the sedimentation class in sub-basins 2, 3 and 4 was reduced from Ⅳ to Ⅲ. sedimentation class have not changed in Sub-basin 1 and the entire basin . Paired t-method was used for statistical analysis of data, The results of statistical analysis showed that the difference between the means is not zero, therefore the assumption of zero is rejected and the implementation of protection operations has a positive effect on reducing the amount of sediment. Data had a correlation of 79% at 95% level.