ارزیابی مبادله آب مجازی گندم به منظور بهره­وری در مصرف آب استان اصفهان

با افزایش رو به رشد جمعیت و نیاز روز افزون بشر به غذا و آب، ارزیابی بهره­وری آب در بخش کشاورزی و نیز مبادلات آب مجازی امری مهم و ضروری به نظر می­رسد. آب مجازی به مقدار آبی گفته می­شود که یک کالا یا یک فرآورده کشاورزی طی فرآیند تولید، مصرف می­کند تا به مرحله تکامل برسد. هدف از این مطالعه بررسی آب­ مجازی، بهره­وری آب و مبادله آب مجازی محصول گندم سه شهرستان استان اصفهان(شهرستان اصفهان، اردستان و شهرضا) در بازه زمانی 33 ساله، از سال زراعی62-1361 تا 94-1393 می­باشد. به همین منظور مقدار آب ­مجازی با استفاده از نیاز خالص آبیاری که از نرم افزار netwat استخراج شد و با در نظر گرفتن راندمان آبی 48 درصد محاسبه شده­است. بر اساس نتایج حاصل، میانگین آب مجازی گندم شهرستان اصفهان، اردستان و شهرضا به ترتیب معادل 2/2، 68/2 و 29/2 مترمکعب بر کیلوگرم بدست آمد. همچنین با توجه به مقدار متوسط تولید در شهرستان اردستان، میزان صرفه­جویی در آب به طور متوسط برای محصول گندم با واردات از شهرستان اصفهان و شهرضا به ترتیب حدود 8476 و 6887 مترمکعب بدست آمد. در این پژوهش، شهرستان اصفهان واردکننده­ی آب مجازی و شهرستان اردستان و شهرضا صادرکننده­ی آب مجازی در محصول گندم به شمار می­روند.

Evaluation of Virtual water trade of Wheat for Efficiency of Water Use in Isfahan Province

With increasing population growth and the ever increasing need of human for food and water, evaluation of crop water productivity in the agriculture section and as well as virtual water trades is seem important and essential. Virtual water to the amount of water said to be that consumes a product or an agricultural product during the production process to reach the evolution stage. This study aims to examine virtual water, crop water productivity and virtual water trade of wheat crop Three city of Isfahan province (Isfahan, Ardestan and Shahreza cities) in the 33-year period, from farming year 1982-83 through 2014-15. For this purpose, the quantity of virtual water has been extracted using net irrigation demand by NETWAT software and rate of irrigation efficiency has been computed 48%. Based on the results, the mean of virtual water of wheat in Isfahan, Ardestan and Shahreza cities obtained was 2.2, 2.68 and 2.29 cubic meters per kilogram, respectively. Also, due to the average amount of production in the city of Ardestan, the average water saving rate for wheat with imports from Isfahan and Shahreza obtained was about 8476 and 6887m3, respectively. In this research, the city of Isfahan is the importer of virtual water and Ardestan and Shahreza are exporter of virtual water for wheat crop.