بررسی درصد پوشش گیاهی در ترانشه های خاک‌برداری در جاده‌های جنگلی بر رواناب و رسوب تولیدی(مطالعه موردی: حوزه آبخیز نومه رود)

فرسایش خاک از جمله مخاطراتی است که امروزه بخش اعظمی از مناطق مختلف جهان تحت تاثیر آن واقع بوده و پیامدهای ناشی از آن از مهمترین مشکلات زیست محیطی به شمار می‌آید. از جمله مناطقی که امروزه بطور آگاهانه و غیرآگاهانه در معرض تخریب قرار دارند، عرصه های جنگلی می باشند که این تخریب به دلایل مختلف من جمله با اهداف برداشت چوب بصورت غیر اصولی(قاچاق) و اصولی (از طریق جاده سازی و ....) صورت می گیرد. از عوامل مهم تولید رواناب و رسوب در مناطق جنگلی بر هم خوردن شرایط خاک و پوشش گیاهی از طریق ایجاد جاده و جاده‌سازی است که این امر منجر به برهم خوردگی تعادل شرایط آب، خاک و پوشش در این عرصه ها شده و مشکلات بعدی را به دنبال خواهد داشت. از اینرو این پژوهش با هدف شناخت بهتر نقش پوشش گیاهی در کنترل فرسایش خاک و تولید رواناب و رسوب در ترانشه های خاک‌برداری جاده های عرصه های جنگلی با استفاده از شبیه‌ساز باران در حوزه آبخیز نومه رود انجام شده است. برای این بررسی ابتدا سه طبقه پوشش گیاهی 0-15، 15-30، 30-60 درصد مشخص شد و در این طبقات بارش شبیه سازی شده با مشخصات منطقه توسط بارانساز ایجاد و حجم رواناب خروجی و رسوب تولیدی ناشی از آن بدست آمد. نتایج نشان داد که حجم رواناب و رسوب در طبقه اول و سوم پوشش گیاهی با مقدار 5/31 لیتر، 1/24 گرم و 21 لیتر، 2/11 گرم به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار بوده است. در طبقه اول، زمان شروع رواناب 21 ثانیه و در طبقه سوم به 58 ثانیه افزایش یافته است. همچنین نتایج تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که با افزایش مقدار پوشش گیاهی مقدار رواناب و رسوب تولیدی ترانشه کاهش و زمان ایجاد رواناب افزایش یافته است.

Investigation of Vegetation Percentage in Excavation Trenches on Forest Roads on Runoff and Production Sediment (A Case Study: Nome rood Watershed)

Soil erosion is one of the hazards that effect on most parts of the world today and its consequences are one of the most important environmental problems. Among the areas that are consciously and unconsciously exposed to destruction today are forest areas, which are destroyed for various reasons, including for the purpose of harvesting wood in an unprincipled (smuggling) and principled way (through road construction, etc.) takes place. One of the important factors in the production of runoff and sediment in forested areas is the disturbance of soil conditions and vegetation through road construction and road construction, which leads to disturbance of the balance of water, soil and cover conditions in these areas and leads to further problems will have. Therefore, this study was conducted to better understand the role of vegetation in controlling soil erosion and runoff and sediment production in road excavation trenches of forested areas using rainfall simulator in Nomeh rood watershed. For this study at first, three vegetation classes of 0-15، 15-30، 30-60% were identified and in these classes the simulated rainfall with the characteristics of the region was created by the rainfall simulator and the volume of runoff and the resulting sediment were obtained. The results showed that the volume of runoff and sediment in the first and third group of vegetation with 31.5 liters, 24.1 grams and 21 liters, 11.2 grams were the highest and lowest, respectively. In the first group, the runoff start time is 21 seconds and in the third group it is increased to 58 seconds. Also, the results of statistical analysis showed that with increasing the amount of vegetation, the amount of runoff and sediment production in the trench، decreased and the runoff time increased.