امکان تفکیک سهم کاربری‌های مختلف اراضی در تولید رسوب معلق با استفاده از ویژگی‌های ژئوشیمیایی رسوب

فرسایش خاک و تولید رسوب از مخرب‌ترین پدیده‌هایی است که موجب خسارت‌های فراوان در بسیاری از مناطق می‌شود. کارایی هر چه بیش‌تر پروژه‌های حفاظت خاک مستلزم آگاه بودن از اطلاعات تغییرات مکانی رسوبات تولیدی در یک آبخیز است. هم‌چنین دانستن سهم کاربری‌های مختلف اراضی در تولید رسوب منجر به ارائه برنامه‌های مدیریتی و حفاظتی بهینه برای کاهش تولید رسوب و به تبع آن مدیریت پایدار می‌شود. روش منشایابی رسوبات بر پایه ردیاب‌های ژئوشیمیایی و آلی، نسبت‌های ایزوتوپی و عناصر رادیواکتیو و نیز استفاده از مدل‌های ترکیبی مختلف باعث شناخت سهم منابع مختلف رسوب در یک ناحیه می‌شود. از این‌رو، در پژوهش حاضر نحوه تفکیک سهم کاربری‌های مختلف اراضی در تولید رسوب معلق با استفاده از ویژگی‌های ژئوشیمیایی و روش منشایابی رسوبات توضیح داده شده است. در این روش نمونه‌برداری خاک با اطمینان از توزیع مناسب در کاربری‌های مختلف اراضی و هم‌چنین نمونه‌برداری رسوب معلق در نقاطی از آبراهه اصلی و به‌ویژه در خروجی حوزه آبخیز انجام می‌شود. در نهایت سهم نسبی هر کاربری در تولید رسوب معلق با مشخص نمودن و استفاده از ردیاب‌های مناسب، تعیین می‌شود

The possibility of separating the contribution of different land uses in suspended sediment yield by using deposition geochemical characteristics

Soil erosion and sediment yield are the most destructive phenomena that cause a lot of damage in many regions. The increasing efficiency of soil conservation projects requires awareness of the information of spatial variations of sediment yield in a watershed. In addition, understanding the contribution of different land uses in soil erosion leads to optimal management and conservation practices to reduce the severity of erosion and consequently, the sustainable management. Sediment fingerprinting method based on geochemical tracers, organic tracers, isotopic ratios and radionuclides as well as the use of different mixed models is the recognition of the contribution of different sediment sources in a region. Therefore, in the present research, separating the contribution of different land uses in suspended sediment yield was explained using geochemical characteristics and sediment fingerprinting method. In this method, soil sampling is done by assuring the appropriate distribution in different land uses and sampling of suspended sediment in few points of main channel and especially at the outlet of the watershed. Finally, the relative contribution of each land uses is determined by identifying and using suitable tracers.