نقش دارالعلم‌های شیعی درگسترش فرهنگ علوم اسلامی (با تاکید بر طرابلس)

در نیمه دوم قرن پنجم هجری در طرابلس شام، دولت شیعی مذهب بنی عمار حکومت را به دست گرفت. در این دوران مذهب غالب اهالی شام، تسنن بود و ازآنجایی‌که شامیان دل در گرو بنی امیه داشتند، شیعیان را گروه منحرف از دین می‌دانستند. در همین دوران، با روی کار آمدن سلجوقیان، سختگیری نسبت به شیعیان گسترش یافت. ازدیگرسو، آغاز جنگ‌‌های صلیبی و پیشروی سریع آنان و جنگ‌‌های داخلی، زمینه‌‌های ترویج افکار مسیحی و شبهات علیه مسلمین و گرایش به بعضی از فرقه‌‌های غالی را در شام هموار ‌کرد. در چنین شرایطی، بنی عمار با درک ضرورت دفاع از کیان اسلام و تشیع، دارالعلم طرابلس را تاسیس کردند و توانستند علما و دانشمندان مسلمان و امامی مذهب را به این مرکز علمی جذب کنند و در رشته‌های مختلف علمی، چون کلام، فقه، حدیث و ادبیات، آثار مهمی پدید آورند، به گونه‌ای که آثار علمای دارالعلم در نقاط گوناگون شام چون صیدا، بیروت و دمشق، مرجع شیعیان و دیگر مسلمانان بود. در این جستار، برآنیم خدمات علمی و فرهنگی دارالعلم طرابلس را بررسی کنیم.