نقش شیعه در پیدایش و گسترش فقه‌القرآن

از عرصه‌های فکری شیعه در جهان اسلام، پرداختن به فقه‌القرآن و به‌تعبیر‌دیگر، تفسیر آیات الاحکام است. این حرکت علمی که همراه با نزول اولین آیه‌ فقهی شروع شد، با فراز‌و‌نشیب‌هایی در طول تاریخ، تاکنون ادامه یافته است. آنچه اهمیت دارد، تبیین نقش ائمه‌ شیعه^، اصحاب ائمه، محدّثان و مفسران شیعه در این عرصه است. نویسنده این سطور، باور دارد که این حرکت از دوره‌ نخستین امام شیعه، امیرالمومنین× آغاز شد و در زمان امامَین صادقَین^ به اوج شکوفایی خود رسید، و در قرون بعدی، به‌وسیله دانشمندان تربیت‌یافته در مکتب اهل‌بیت^ وارد مرحله‌ تدوین و نشر شد. ائمه‌ معصومین^ در‌مقام شارحان شریعت، رسماً دانش فقه‌القرآن را که بخشی از معارف قرآن است، بنیان نهادند و پس از آن، بسیاری از تربیت‌یافتگان مکتب حضرات معصومین^ بر این امر همّت گماردند. دانشمندان، محقّقان و نویسندگان شیعه در دوره‌ تدوین، گام‌هایی بلندی در این میدان برداشتند (به‌ویژه در بازه‌ زمانی اندک از قرن پانزدهم که بیش از پیش برای رونق بخشیدن این قسمت از معارف قرآنی تلاش شده است). باید گفت آثار فقه‌القرآن شیعه، بیش از پنجاه درصد کلّ آثار این بخش را به خود اختصاص داده است. تحقیق پیش‌رو بر آن است تا با شیوه‌ توصیفی ‌ ‌تحلیلی به اثبات این امر بپردازد.