نقش عالمان و فقیهان شیعه در تاسیس و گسترش دانش فقه پزشکی

فقه پزشکی به عنوان یکی از زیربخش‌های اصلی دانش فقه، عهده‌دار استنباط احکام شرعی مربوط به حوزه پزشکی است و با واقعیت‌های روزمره این دانش ارتباط گسترده‌ای دارد. پرسشی که در این جا مطرح می‌شود این است که عالمان و فقیهان شیعه چه نقشی در پویایی این دانش اسلامی داشته و چگونه در تاسیس و گسترش آن موثر بوده‌اند؟ نوشتار حاضر درصدد است به شیوه تاریخی تحلیلی و با بررسی ارتباط فقه شیعه با مسائل پزشکی در دوره‌های مختلف فقه، نقش فقهای شیعه را در تاسیس و گسترش فقه پزشکی مورد بررسی قرار دهد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که فقیهان شیعه در هر دوره‌ای از تاریخ فقه، نقش متفاوتی در توسعه فقه پزشکی داشته‌اند. عالمان شیعه در عصر تشریع و تبیین و در ادامه آن در دوره محدثان، با گردآوری روایات طبی به عنوان مبنایی برای فقه روایی و در دوره فقاهت و اجتهاد ضمن پرداختن به مسائل و فروعات مختلف فقه پزشکی در لابلای ابواب فقهی یا در کتاب‌های فقهی مستقل، نقش مهمی در تاسیس و توسعه فقه پزشکی ایفا نموده‌اند. در دوران معاصر نیز از طریق تالیف کتب فقهی استدلالی و فتوایی در فقه پزشکی، توجه به مسائل مستحدثه پزشکی و توجه به موضوع شناسی احکام پزشکی، تاثیر بسزایی در پویایی و گسترش این دانش داشته‌اند. بر این اساس می‌توان نتیجه گرفت که فقهای شیعه همان‌گونه که تاملات عمیق و جدی در دیگر بخش‌های فقه داشته‌اند، در تقویت و گسترش فقه پزشکی نیز نقش مهمی ایفا کرده‌اند‌ و این امر تلاش‌های ارزشمند فقهای شیعه برای پویایی فقه پزشکی و گسترش آن همگام با پیشرفت‌های چشم‌گیر علوم پزشکی را نشان می‌دهد.