نقش منابع رجالی شیعه در دانش تاریخ

دانش رجال، از دانش‌هایی است که کمک تاریخ آمده و می‌توان از آن در گزینش اخبار معتبر در منابع مبتنی بر شیوه تاریخ‌نگاری روایی بهره برد، اما افزون بر این، منابع رجالی شیعه امامیه به صورت پراکنده و ضمنی دربردارنده اطلاعات بسیار فراوان تاریخی هستند؛ به گونه‌ای که مطالعه و پژوهش در برخی عرصه‌های تاریخ شیعه مانند تاریخ اجتماعی، تاریخ فرهنگی بدون مراجعه به منابع رجالی، ناتمام و در مواردی غیرممکن است. با استفاده از روش‌های گوناگون مانند تحلیل آماری، بر اساس اطلاعات منابع رجالی شیعه، می‌توان به بررسی جغرافیای سرزمینی، نژادی و قبیله‌ای شیعه، جریان‌های دورن‌مذهبی شیعه و فرق منشعب از امامیه، اصناف و مشاغل و حتی نحوه نام‌گذاری شیعیان پرداخت. در پژوهش پیش رو، انواع استفاده‌های تاریخی از منابع رجالی شیعه با تاکید بر چهار کتاب اصلی رجال شیعه رجال کشی، رجال نجاشی، فهرست و رجال طوسی تبیین شده است.