نقش عالمان شیعه در مکتب طب اسلامی

مقدمه و هدف: پیش از ظهور اسلام، کتاب‌هایی که در حوزه دانش پزشکی نگاشته می‌شد بیش‌تر به دستاوردهای بشری می‌پرداخت، اما پس از ظهور اسلام، با پذیرش ارتباط محکم بین دین و طب، بسیاری از عالمان مسلمان شیعی کتاب‌های طبی با نگرشی جامع و فراگیر پدید آوردند که به طرح مسائل گوناگون درباره حیات و سلامت انسان پرداختند. این نگرش، دستاورد ارتباط میان دو حوزه‌ گسترده طب و دین اسلام است که مبنای مکتب طب اسلامی قرار گرفت. در این مقاله، با عرفی چهل تن از علمای شیعه که به تدوین کتاب‌های طبی بر مبنای احادیث ائمه اطهار پرداخته‌اند و مکتب طب اسلامی را پایه ریزی کرده‌اند به گوشه‌ای از این تلاش‌ها می‌پردازیم. مواد و روش‌ها: روش مطالعه دراین پژوهش، توصیفی و تحلیلی بر اساس رویکرد کتابخانه‌ای است که پس از مراجعه به متون دینی و علمی اطلاعات به‌دست‌آمده دسته‌بندی و تجزیه‌ و تحلیل شده است. یافته‌ها: رهیافت و دستاورد نگارنده با بیش از سه دهه مطالعه در حوزه دین و طب که بخشی از آن در این مقاله ارایه می‌شود، نشان می‌دهد که در گذشته نقش داشمندان شیعه در طب بی‏رقیب و بی نظیر بوده است. از این نظر، بخشی از گسترش علم طب وامدار دانشمندان شیعی است. در حال حاضر نیز از رهگذر بررسی روایات طبی در منابع روایی شیعه می‌توان به نتایج مطلوبی دست یافت. به نظر می‌رسد این رهیافت بتواند انگیزه‌های قوی‌تری را برای تبیین و توسعه این بخش از روایات به عنوان یک منبع اصیل برای مکتب طب اسلامی فراهم آورد. نتیجه‌گیری: توجه به ساختار کلان مکتب طب اسلامی، افزون بر تاثیرگذاری بر سلامت فرد و جامعه می‌تواند برای سیاست‌گذاران، برنامه‌ریزان و مجریان حوزه سلامت نیز مفید واقع شود.