نقش عالمان شیعه قرن 3-7ق در گسترش متدولوژیک جامعه‌شناسی

پژوهش پیش روی به هدف بررسی نقش عالمان شیعه درگسترش متدولوژیک جامعه‌شناسی صورت گرفت و با طرح این مساله آغاز شد. آیا عالمان شیعه درجامعه‌شناسی، روش‌های خاصی را ابداع نموده­اند.؟ اگر چنین است، چه تحولاتی را در روش‌های علمی خصوصاً مطالعات اجتماعی به وجود آورده‌اند؟ روش مطالعه در این پژوهش تحلیل ثانویه است که بر روی داده‌های کیفی به دست آمده از آثار و نظریه‌های عالمان شیعه انجام شده است. بدین معنی، آنچه که آنان در عرصه اجتماعی بیان کرده‌اند، آن را با نگاه جامعه‌شناسی امروزین تبیین کرده و تحلیل دیگری به آن می‌افزاییم. چارچوب مفهومی انتخابی نشان از نقش عالمان شیعه درتحولات متدولوژیک در قالب بیان نظریه‌هایی درارتباط با موضوعات اجتماعی است. یافته‌ها نشان می‌دهد که در طی قرون سوم تا هفتم هجری، فارابی، مسعودی، اخوان‌الصفا، خواجه نصیرالدین طوسی، ابوریحان بیرونی و بوعلی سینا دراین‌باره نقش اساسی داشته‌اند وعلاوه‌بر روش‌های تجربی، ازسایر روش‌های عقلی، نقلی، تفهمی، مقایسه‌ای ومشارکتی در مطالعات اجتماعی استفاده نموده‌اند.