«تمهید القواعد» نخستین متن درسی در فن عرفان نظری

کتاب «تمهید القواعد» کنار دو کتاب «شرح فصوص قیصری» و «مصباح الانس» که به ترتیب دومین و سومین متن درسی در فن عرفان نظری‌اند نخستین کتابی است که مشتاقان معارف ذوقی و عرفانی آن را در حوزه‌های عرفانی مورد تدریس و تدرس قرار می‌دهند. این کتاب افزون بر این‌که، متنی متین، مختصر و نسبتاً جامع در فن یادشده است، تنها متن درسی در فن عرفان نظری است که توسط دو تن از عارفان شیعی مذهب یکی تحت عنوان مصنف و دیگری به عنوان شارح تصنیف شده و مورد اقبال علاقه‌مندان واقع گشته است. مقاله پیش رو برآن است ضمن اشاره‌ای  هر چند مختصر  به بیان‌پذیری مشاهدات عرفانی و نیز تاریخچه تکون عرفان نظری و فرایند تدوین کتب درسی این فن، نقش و تاثیر مصنف و شارح کتاب «تمهید القواعد» را در تبیین مسائل ذوقی و مطالب عرفانی و نیز جایگاه کتاب یاد‌شده را در حوزه‌های درسی عرفان، خصوصاً عرفان شیعی، مشخص کرده، سپس به معرفی مهم‌ترین مباحث آن، یعنی: وحدت و وجوب وجود و تعینات، مظاهر و عوالم وجود و مظهریت تامه انسان کامل و... بپردازد؛ البته سعی و تلاش کسانی که به تصحیح، تعلیق، شرح، چاپ و نشر کتاب «تمهید القواعد» همت گماشته‌اند از دید و بررسی این مقاله پنهان نمانده است.