مراحل تدوین منابع تاریخ و سیره امامان ع

تحقیقات در زمینه منابع تاریخ و سیره امامان نشان می‌دهد که شیعیان نقش بنیادی و کلیدی در تدوین این منابع داشته‌اند و دیگر اندیشمندان و مورخان با بهره‌گیری از نگاشته‌های آنان توانستند آثار خود را از این حیث بارور سازند؛ با این حال، به ندرت فرایند شکل‌گیری این منابع و سهم هر یک از عناصر آن در تکمیل صورت موجود از تاریخ و سیره امامان مورد اعتنا قرار گرفته است. تحقیق حاضر، با بهره‌جویی از پیشینه پرمایه موجود درباره ابعاد گوناگون تاریخ‌نگاری و سیره‌نگاری شیعیان، مراجعه به کتاب‌شناسی‌ها و واکاوی متون تاریخی موجود، می‌کوشد تا با روش توصیفی، فرایند شکل‌گیری این مجموعه را ترسیم و عناصر اصلی آن را به عنوان نمایندگان هر دوره معرفی کند. نتایج حاکی از آن است که تدوین منابع مورد نظر، پیش از دوره معاصر، در مجموعه‌ای از عملیات و مراحل به صورت منطقی و جامع صورت گرفته و در هر منزل ویژگی‌های معینی در بینش و روش نگارندگان آثار، خود‌نمایی می‌کند. این فرایند در مجموع توفیق یافته تا امروزه ظرفیت بسیاری برای توسعه تحقیقات درباره تاریخ زندگی ائمه(ع) و کاربردی کردن سیره امامان فراهم آید.