تاثیر زبانی و محتوایی روایات شیعی بر ادبیات فارسی

از میان منابع و سرچشمه‌های ادب پارسی، جایگاه قرآن و حدیث متفاوت و ممتاز است؛ تا آنجا که می‌توان گفت نظم و نثر فارسی، بیشترین وام‌گیری را از متون دینی دارند. یکی از علل این حجم از تاثیرپذیری، دانش دینی گویندگان فارسی‌زبان بود. مدعای کلی نوشتار حاضر آن است که ادبیات فارسی، به‌ویژه دوره کهن و کلاسیک آن، ارمغان‌های بسیاری از متون روایی شیعه را در دل خود جای داده است. درباره شکل‌ها و شگردهای تاثیرگذاری متون روایی شیعی بر نظم و نثر فارسی می‌توان به شش شکل یا نوع تاثیر و تاثر اشاره کرد: گرته‌برداری معنایی؛ شرح و تفسیر؛ ترجمه؛ برآیندسازی؛ تلمیح؛ تاثیر محتوایی. این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی نشان می‌دهد که روایات شیعی، از منابع مهم امثال و حکم فارسی است و این اثرگذاری را به دو نوع معنایی و لفظی - معنایی تقسیم می‌کند و ذیل هر یک اقسام، آن را با یک یا چند مثال بازگفته است.