جایگاه علامه حلی در دانش منطق

علامه حلی ، عالم بزرگ شیعی از منطقیان برجسته اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم، جایگاه والایی در تاریخ این علم دارد. برجستگی وی در دیگر دانش‌ها خصوصاً علوم دینی، بر منزلت وی در دانش منطق سایه افکنده است. آثار منطقی علامه به بیست اثر بالغ می‌گردد که بعضی از آن‌ها رساله‌هایی کوتاه، برخی دیگر مشتمل بر علوم سه‌گانه منطق، طبیعیات و الهیات و پاره‌ای شرح یا تلخیص آثار دیگران یا نقد آنان است. نوآوری‌ها و پژوهش‌های منطقی علامه، فراوان است. این کثرت را می‌توان چنین تبیین کرد که علامه به عنوان متکلمی که دغدغه اندیشه دینی دارد، منطق‌گریزی شخصیت‌هایی همچون ابن‌تیمیه حرانی را آغاز قشری‌گری و ورود افکار سخیف و خرافی در ساحت اندیشه دینی می‌دانست و از همین رو، منطق‌گرایی را همچون سدی در برابر قشری‌گری، که همچون سیلی بنیان‌کن اندیشه دینی را تهدید می‌کرد، توسعه داد. اکثر آثار منطقی علامه حلی در سنت منطق‌گرایی دوبخشی نگارش یافته و از اشارات و تنبیهات ابن‌سینا الگو گرفته است. برخی نوآوری های علامه در منطق همچون افزودن قسم پنجمی به تقسیم قضیه از حیث موضوع تحت عنوان قضیه عامه، از سوی منطقیان سده های پسین توفیق قبول نیافته و همان تقسیم رباعی سابق ترجیح داده شده است.