ادعیه‌نگاری شیعی؛ تاریخچه، ویژگی‌ها و امتیازات

ادعیه برجای مانده از معصومان^ بخش بزرگی از احادیث شیعه را شامل می‌شود. عالمان، به گردآوری و تدوین این متون همت گماردند و آثاری با سبک نگاشت‌های مختلف فراهم آوردند. تدوین چنین آثاری در شیعه، به سده نخست هجری باز می‌گردد، حال آنکه نگارش آثار مشابه در میان اهل سنت حدود دو قرن بعدتر آغاز شده است. دیگر ویژگی روشن دعانگاری شیعی، تعدد سرچشمه‌های صدور ادعیه در مقایسه با اهل سنت است، در میان عامه تنها پیامبر| است که سرچشمه الهی صدور ادعیه به شمار می‌رود، در حالیکه در میان شیعه، علاوه بر ایشان، دوازده امام× و نیز دخت مکرم پیامبر| نیز منابع الهی صدور ادعیه بشمار می‌روند. این مشخصه روشن ادعیه نگاری شیعی به‌طور طبیعی سبب کثرت متون دعایی ایشان و نیز کتب تالیفی در این عرصه شده است. افزون بر تقدم زمانی و کثرت متون دعایی شیعه، سنت ادعیه نگاری میان ایشان از ویژگیها و امتیازات دیگری نیز برخوردار است. این نوشتار می‌کوشد ضمن مطالعه آثار دعایی اسلامی در پنج قرن نخست و مقایسه تالیفات شیعه و اهل سنت در‌این‌باره، به مشخصه‌های بارز دعانگاری شیعه بپردازد.