مزیت‌ها و اثرگذاری مطالعات حقوقی شیعه بر مکتب حقوقی طبیعی جدید (مطالعه موردی نظام حقوق قراردادها)

دیدگاه مکتب حقوق طبیعی، به‌ویژه در قرائت جدیدش، بر بسیاری از نظام‌های حقوقی کشورها حاکم است. اندیشه حقوقی شیعی در سه حوزه مبنا، منبع و هدف بر قواعد حقوقی قراردادی، قابلیت اثر ‌گذاری دارد. در این تحقیق، با روش تطبیقی، چگونگی اثر ‌گذاری مطالعات حقوقی شیعه بر حقوق قراردادها در نظام حقوقی ایران تحلیل می‌گردد. تاثیر این نظریه حقوقی شیعی به دلیل مبنای الهی آن، تفوق اصول قراردادی (قاعده لاضرر، نفی عسر و حرج) بر اصل لزوم (اصل حاکمیت ارادی) است، اما در مکتب حقوق طبیعی، اصول قراردادی مثل اصل حسن نیت در ذیل اصل حاکمیت اراده فهم و تفسیر می‌شوند. همچنین در این نظریه دینی، برخلاف نظریه حقوقی که فقط اراده افراد و دولت است، در سلسله مراتب طولی با اراده تشریعی، اراده طرف‌های قرارداد نیز منبع قواعد به شمار می‌آیند. هدف نظام حقوقی متفاوت در مطالعات فقهی شیعی با دیدگاه این مکتب حقوقی است و به جای هدف ‌گذاری در رسیدن به عدالت معاوضی که بازگشت آن به توافق و تراضی افراد است، برای رسیدن به عدالت واقعی گاهی با حاکم نمودن اصول قراردادی معتبر، تراضی افراد نادیده گرفته می‌شود.