نقش اهل‌بیت(ع) و شیعیان در تصحیح استناد و گفتمان حدیثی

در اواخر قرن اول به‌تدریج جامعه اسلامی با رشد جریانات علمی مواجه شد. در این زمان بلاد مختلف اسلامی، تحت تاثیر میراث اصحاب و تاثرات فرهنگی از ملل مختلفی قرار گرفت. با توجه به نابسامانی انتقال علوم در این عصر و معضلاتی از قبیل اسناد نداشتن احادیث مروی از پیامبر اکرم| و پدیده جعل حدیث؛ علم و فرهنگ اسلامی در خطر بزرگی قرار گرفت و زمینه‌های تحریف در اسلام پدیدار شد. در این میان امامان اهل‌بیت^ توانستند نظر بخشی از جامعه را به‌سوی خود جلب کنند، به‌طوری که بسیاری از مردم، امامان^ را تنها حامل علم صحیح نبوی دانستند و مرجع اصلی و منحصر علم را این خاندان شناختند. پرسش این نوشتار این است که چگونه این رویش فکری در شیعیان حاصل شد، خصوصا که می‌دانیم فضای سیاسی و فرهنگی جامعه و حکومت نسبت به امامان اهل‌بیت^ کاملاً متمایز و بعضا در تعارض و تزاحم بوده است. این مقاله با استفاده از منابع تاریخی و روایات معصومین^ و با استفاده از روش توصیفی تحلیلی به بررسی تاثیر گفتمان علم صحیح اهل‌بیت^ در رشد و بالندگی دانش حدیث شیعی می‌پردازد. از مهم‌ترین نتایجی که از این بررسی به دست می‌آید، می‌توان به عرضه مرویات پیامبر اکرم| و امیرمومنان× به اهل‌بیت^ دانست، نیز عرضه مرویات عامه و برخی از مرویات شیعیان به اهل‌بیت^ را از مهم‌ترین تاثیرات این گفتمان می‌توان دانست.