نقش شیعه در پیدایش و گسترش دانش قرائت و علوم مرتبط با آن

از مهم‌ترین مباحث تاریخی در حوزه قرآن کریم، بحث از نقش شیعه، به‌ویژه بزرگان آن در پیدایش دانش قرائات و ابعاد این دانش است. نگارنده این مقاله، بر آن است تا با بررسی مستندات تاریخی و کتب فریقین، به بررسی این مهم بپردازد؛ تا در پرتو آن، خدمات بزرگان شیعه در پیدایش و رشد دانش قرائات بر همه فِرق اسلامی روشن و مبرهن گردد. شیوه گردآوری مطالب در این تحقیق، کتابخانه‌ای است و بررسی مطالب با روش توصیفی ‌تحلیلی صورت می‌پذیرد. بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که شیعه در پیدایش دانش قرائات، نقشی مهم و کلیدی داشته است و بزرگانی همچون ابوالاسود دوئلی، ابان‌بن تغلب و خلیل‌بن احمد فراهیدی، در پیدایش دانش قرائات، رسم المصحف و ضبط المصحف پیشگام بوده‌اند. در طول تاریخ نیز مفسران و دانشمندان علوم قرآنی و فقیهان، به بیان ضوابط و اصول قرائات همت گمارده و با نگارش کتب متقن در این باره این دانش را باورتر از قبل کرده‌اند. بررسی تاریخی نشان می‌دهد که دانشمندان شیعه در بسیاری از عرصه‌های مرتبط با دانش قرائت، از جمله تجوید، آواشناسی، احتجاج، علم‌الرسم و علم‌الضبط، پیشتار و اثرگذار بوده‌اند.