نقش شیعه در تبیین اختیار و آزادی و تاثیرات آن بر مذاهب اسلامی

تبیین فاعلیت انسان یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های فکری بشر بوده است. در میان مذاهب اسلامی نیز نظریه‌های مختلفی پدید آمده و گروهی به جبر و گروهی به اختیار و آزادی مطلق انسان نظر داشته‌اند، گروهی نیز تلاش کرده‌اند راهی میانه برگزینند. در این میان شیعه امامیه با راهنمایی اهل‌بیت نظریه‌ای جدید مطرح کرده است که بر فاعلیت حقیقی و آزادی اراده، مبتنی بر استطاعت تاکید دارد، اما وقوع هر فعلی را متوقف بر اذن و اراده خداوند می‌داند. این نظریه که با نام اهل بیت شناخته می‌شود و توانسته است شواهد عقلی و نقلی طرفین را جمع و توجیه نماید، مورد توجه سایر مکاتب اسلامی قرار گرفته و برخی از اندیشه‌ها را تحت تاثیر قرار داده است.