نقش صفی‌الدین در دانش بدیع با تاسیس بدیعیه‌سرایی

در گستره فرهنگ و تمدن اسلامی، شاهد ستارگان درخشانی ازمسلمانان، در علوم مختلف هستیم. در دوره­های گوناگون، شعرا و ادیبان بسیار توانمندی پدیدار شده‌‌اند که آوازه‌شان بر تارک ادبیات عربی درخشید. در این میان، ادبای بزرگ مکتب متعالی تشیع، با درونمایه عشق به اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) مفتخرانه درزمینه نظم و نثر، آثار پرشور و ماندگاری خلق کردند. از این دست افراد می­توان به اشعر شعرای عصر انحطاط، صفی‌الدین حلی (677-752)، شیخ، عالم، فاضل، شاعر، منشی، ادیب و صاحب قصیده «الکافیة البدیعیة فی المدائح النبویة» نام برد. دیوان وی در دوازده باب و بدیعیه‌اش، 145 بیت، مشتمل بر 151 نوع از انواع بدیع، در بحر بسیط، به بیان مناقب و مفاخر پیامبر عظیم الشان’ و اهل‌بیت(ع) اختصاص دارد. اشعار وی، لطیف، فنی، قوی السبک و رائق الدیباجه است. بالندگی شعر در آغاز عصر انحطاط، به سبب تقلید به افول گرایید و به جمود و ایستایی مقطعی مبتلا شد. در این رهگذر، با وجود پذیرش نام انحطاط، شاعر توانایی چون صفی‌الدین حلی با نبوغ و خلاقیت فوق‌العاده‌اش، توانست با ابداع فن بدیعیه‌سرایی، ضمن خروج شعر از رکود، این فن را در پیکره‌ای نو و مستقل عرضه کند و با مهارت خاصی، اندیشه شیعی‌اش را، با عناصری چون، هنر و تعهد، توام با محافظت بر لفظ و معنا درهم آمیزد. پژوهش حاضر، با رویکرد توصیفی - تحلیلی، با توجه به شرایط ادبی عصر انحطاط، تبلور ادب شیعی و علوی در بدیعیات، مدح پیامبر’ و اهل‌بیت(ع) را با محوریت بدیعیه صفی‌الدین حلی، بررسی می­کند.